Zavalı Gagauz Dilimiz! Hem zaametä, hem da harcanan paraya yazık!

Zavalı Gagauz Dilimiz! Hem zaametä, hem da harcanan paraya yazık!

Gagauziya hem gagauz halkı çoktan beklärdi, ani gelecek o gün, da Gagauziyamızın devlet, saalık, üüredicilik hem kultura kuruluşların duvarlarında peydalanacek gagauzça yazıları tabliçkalar. Gagauz küülerin hem sokakların adları yazılaceklar GAGAUZÇA.

Zavalı Gagauz Dilimiz! Hem zaametä, hem da harcanan paraya yazık!

Da te etiştik o günä. Yapıldı hem asıldı 314 tabliçka (Komrat rayonunda – 174, Çadır rayonunda – 140). Valkaneş rayonu için da 63 tabliçka yapılêr. Ama tabliçkalara ilk bakışta sevinmelik erinä can acısı peydalandı. İş genä sayılsın deyni yapılmış.

Taa ilk peydalanan yazılarda bir tepä orfografiya hem stilistika yannışlıkları. Lafların maanası yannış kullanılmış. Haliz gagauzça lafları türlü uydurma laflara diiştirilmiş.

Bunu patretlerdän da görersiniz. Yapalım sade bir kısa analiz.

Alêrız lafı “upravleniye”, ani girdi gagauz dilinä hem temelleşti orada rus dilindän. Nelär salt yapılmêêr o lafı diiştirmää deyni? Onu yazdılar (hepsi fotolar var!) müdürlük ta, bakannık ta, başbakannık ta şindi kurum da.

Zavalı Gagauz Dilimiz! Hem zaametä, hem da harcanan paraya yazık!

Hadiyin bakalım gagauz dilindä sadä “kurum” lafın maanasını, ölä nicä biz bileriz, hem nicä vererlär onu bilinmiş hem tanınmış bilim insannarı:

Kurum – I. заносчивость, важность, чванство. II. сажа, нагар, копоть. (ГАЙДАРЖИ Г.А., КОЛЦА Е.К., ПОКРОВСКАЯ Л.А., ТУКАН Б.П.. Гагаузско-русский-молдавский словарь. // «Советская энциклопедия» // Москва, 1973 г., с.298).

Onuştan, «управление» lafı, angısını istedilär yazmaa burada gagauzça lääzım olsun “kuruluş”“kurmaa” lafından geler, ama diil “kurum”, ani geler «заносчивость, важность, чванство» laflarından. Küsmeyin, ama açan gagauz dilini bilmeerlär, bölä olêr!

Zavalı Gagauz Dilimiz! Hem zaametä, hem da harcanan paraya yazık!

Sanmêêrım, ani bu işlär maasuz yapılêr. Sayıklêêrım, ani onnarın yapılması baalı “kurum” lafın gagauz dilindä I. maanalarınnan. Zerä biz, “Ana Sözü” gazetası olarak, oldu 29 yıl bu işleri için yazêrız, yardım için elimizi uzadêrız. Ama işidän yok, işitmää isteyän yok, elimizdän yardımı kabledän yok. Bizi saymêêrlar, barliim halkımızı hem Gagauz Dilini saysınnar hem acısınnar.

Akademi hem, poet Todur ZANET, Gagauziya Millli Gimnanın avtoru

Not. Patretlär alındı gagauzinfo.md saytından, da redakţiyamız tarafından işlendi.

 




Источник anasozu.com
498

İlgili statyalar

Gagauziyanın uşak başçaları kabledeceklär gagauz dilini üürenmäk materiallarını

Фото: dostluk.md Gagauziyanın üüretim bakannıı kabletti gagauz dilindä didaktika materiallarını, angıları yakında daadılacȇklar avtonomiyanın uşak başçaların terbiedicilerinä hem okula hazırlamak grupaların terbiedilennerinä. Materialların tiparlanması için para Gagauziyanın bücetindän verildi. Gagauziyada gagauz hem rumın dillerin birdän üüredilmesi uşak başçalarında başladıldıydı 2015 yılda. Programanın ilk iki ȇtabında üüretmäk materialları verildiydilär 20 uşak başçasının büük grupalarına: üüretmäk kiyadı uşaklara, üüredicilerä hem analara – bobalara deyni; resimni kartoçkalar; gagauzça hem rumınca annatmaklar toplumnarı hem gagauzça hem rumınca türkülär toplumnarı. Programanın üçüncü etabı için АNТЕМ uzmannarı yaptılar okula hazırlamak grupaların terbiedilennerinä didaktika hem metodika kiyatlarını. Hep o vakıt işledildi rumin dilini üüretmesi için kurrikulum küçük…

Gagauz Respublikasının erinä Gagauziya Başkanı Romıniyayı ayırdı

2021-ci yılın Harman ayın (avgust) 19-da gagauzlar Gagauz Respublikasının kurulmasının 31-ci yıldönümü kutladılar, ama kutlamalara Gagauziya Başkanı İrina VLAH katılmadı. Respublikamızın yortusunu kutlamak erinä Canabisi o günü Romıniyaya gitti. Hem diil yalnız, ama kendisinin sol (osa saa mı?) elinnän hem Bemol Retail kuruluşun Direktorlar Sovetinin başınnan Kiril GABURİÇlän. Gagauziyanın ofițial yortular kalendarindä Harman ayın (avgust) 19-zu – hem Gagauz Respublikasının hem da halkın birleşmäk günü. Nesoy birleşmä için laf var nicä gitsin, açan gagauz halkınnan birliktä olmasına hem birleşmesi erinä o gündä Gagauziya Başkanı Romıniyaya ayırdı. Bileriz, ani kan su olmaz! Herbir halkın kendi kanı var. Gagauziya Başkanının da. Gagauz…

TİKAnın gagauzça multik (çizgi film) proektı ilerleer

2022-ci yılda, Gagauziyada başarıldı Türk İşbirlii hem Koordinaţiya Agenstvosu Başkannıın (TİKA) tarafından kabledilän hem 22 multiktän (çizgi filmdan) oluşan “Çizgi filmnerä gagauz dilinä dubläj yapılması” proektı. Şindi gagauzça bu multik (çizgi film) proektı ilerleer. Nicä geçennerdä bildirdi “Ana Sözü” gazetasına Kişinev TİKA programaların Koordinatoru Selda ÖZDENOĞLU “Gagauzça çizgi filmnarına eni bir hava verildi. Bu kerä 8 seriyalık hem 7,5 minutluk original bir iş yapılêr. Baştan sona kadar bu multiklerin hepsi işleri (sțenariyaları, muzıkası, resimneri, donatımı) eni yazılacek hem yapılacek. Çizgi filmnarın moldovanca alt yazıları da olacek”. Источник anasozu.com

İnanêrız, ani gelecek 50 yılın içindä muzeyin duvarında peydalanacek gagauzça yazı da

50 yıl geeri, 1973-cü yılın Çiçek ayın (aprel) 15-dä, kuruldu “Valkaneş kasabasının tarafı aaraştırmak muzeyi”, ani yavaştan hem susaraktan savaşêr korumaa bu kasabanın hem dolay erlerin istoriyasını. Büünkü gündä muzeyin fondlarında var altı bindän zeedä eksponat, angılarının arasında, belliki, en önemnisinnär gagauzların evelki yaşamasınnan ilgili olannar. Kutlêêrız gagauz kulturasını hem muzeyin yaşamasın ilerledän zaametçilerini bu tombarlar yıldönümünnän hem inanêrız, ani gelecek elli yılın içindä muzeyin ön duvarında peydalanacek gagauzça yazı da: “Valkaneş kasabasının tarafı aaraştırmak muzeyi”. Çünkü biraz ayıp geler, ani romınca yazı var, rusça yazı var, ama gagauzça yok. Sansın orası gagauziya diilmiş. Kıtluca olsun! Источник anasozu.com

Eşecik öldü: Gagauziyanın mezarından titsi bir esmä eser

2023-cü yılın Canavar ayın  (oktäbri) 12-dä biz yazdıydık “Hepsi uurlarda deputatların Kongresi toplanıncak eşecik var nicä ölsün” adlı haberi, neredä sansın fal atmışık, ani bu Kongers, nicä neetä koyulmuştu, Kırım ayın (dekabri) 9-da olmayacek (bak: https://anasozu.com/hepsi-uurlarda-deputatlarin-kongresi-toplanincak-esecik-var-nica-olsun/). Kasımın 28-dä, Gagauziya Halk Topluşu 12 oylan aldı karar, ani Gagauziyanın “Hepsi uurlarda deputatların Kongresi”ni Kırım ayın (dekabri) 9-da yapmamaa da geçirmää onu belli olmayan bir günä. Bu karar için dä temelä alınmış uydurma bir “Gagauz Yeri aksakallar birlii” kuruluşun danışması, neredä “nasaat” veriler bütün gagauz halkın adından seçilän deputatlara ne yapmaa. Fasıl iş. Stalin zamannarına benzeyänbir iş. Şaşmaa da buna diil lääzım, zerä…