“Miorița” – romın halkının en anılmış folklor balladası

“Miorița” – romın halkının en anılmış folklor balladası

“Miorița” balladası – romın halkının en anılmış folklor peet yartmalarından birisidir. Sayılêr, ani ilkin onu insandan 1846-cı yılda yazıdı yazıcı Aleku RUSSU (17.03.1819 – 05.02.1859) hem 1850-ci yılda “Bukovina” jurnalında tiparladı yazıcı Vasile ALEKSANDRİ (21.07.1821 – 22.08.1890). Ballada 1400-dän seedä variatında bulundu hem yazıldı. Büünkü gündä “Miorița” çevirildi 20-dän zeedä yabancı dillerä, onnarın arasında gagauzça da var. Buyurun, okuyun “Miorița” balladasının gagauzçaya çevirilmesini, angısını 2000-ci yılda yaptı Yuliana BAYRAM.

MİORİȚA

Sessiz uzaklarda, Geniş kırlarda Brakarak toz ardından Tä inerlär bayırdan Üç koyun sürüsü Hem da üç güdücüsü. Biri moldovan, Biri ungurän Hem biri vrınçan.

Ama o vrınçan Hem da ungurän İkisi annaştılar, Ki gecä karannıında Öldürsünnär lääzım Moldovan çobanı, Zerä taa çok koyunu var Hem da taa besli onnar, Hem beygirleri kaavi, Hem köpekleri taa ii.

Sade Miorița Kauk-biyaz yapaacıklan Üçüncü gün şansora İmeer hiç o bişeylär, Bişey girmeer canına.

– Miorița, cancaazım, Ne oldu sana, kuzum? Üçüncü gün şansora İmeersin hiç bişeylär, Beki pek acı otlar? Beki sän hastalandın? Miorițacıım canım? – Çorbacım benim paalı, Topla hepsi koyuncukları, Karannaa götür bizi, Näända şıralı otlar Hem sizä gölgä da var. Canını ki korumaa, Bir köpek al yanına – Hepsindän akıllıyı, Angısı korur seni. Çünkü kap-karannıkta Seni isteerlär öldürmää Çoban ungurän Hem çoban vrınçan. – Miorița kuşçaazım, Bundan mı korktu cancaazın? Beni öldürürselär Onnara tä ne sölä: Ki o ungurän Hem da vrınçan Beni gömsünnär Burada kırda. Tarladan sesleriniz Hep bana işidilsin, Nicä koyunnar baarêr, Nicä köpeklär salêr. Bunu sölä sän onnara Hem başımın koy ucuna Meşedän bir düdücäk, Çalsın türlü türkülär! Bir dä düdük kemiktän, Şennik versin sabaalendän! Süüttän dä bir düdük Herkerä versin umut! Ko lüzgär esärkänä Düdüktä çalsın bana, Toplayarkan sürüyü Kahırlı pek aalasın Hem kannı yaşlar döksün. Ama onnara sän Öldüüm için sölämä. Sölä delikatlı, Ki bän evlendim Bir kralın kızınnan, Dünnä gözelinnän. Ki bizim düünümüzdä Bir yıldız düştü erä, Hem güneşlän ay Bizi steonoz ettilär, Musaafir da oldular Daalıktan eşil çamnar, Bayırlar bizdä papazdı, Kuşçaazlar türkü çalardı, Uçuşarak binnärlän Altın yıldızlardan! Ama birerdä görärsän Yada buluşarsan Bir karıylan ihtär Yapaa kuşaklan belindä Kırlarda ani gezer, Hepsinä salt bir sorêr Hem kendi cuvap verer: Kim bildi Yada gördü Bir çoban gözäl Belindän incä? Biyaz onun suratı, Sansın sütlän ikamış, Hem onun bıyıkları Çavdar başakları gibi, Kara gaytan kaşları Nicä garga tüüleri, O dipsiz gözlerindä Var kolay heptän buulmaa. Miorița, sän koru Zavalı cancaazını onun Da delikatlı sölä, Ani evlendim bän. Dünnä ki gözelinnän Yaşêêrım cennettä bän. Sade anama yalpak Bunnarı annatma sän: Ki bizim düünümüzdä Bir yıldız düştü erä, Hem güneşlän ay Bizi steonoz ettilär, Musafir da oldular Daalıktan eşil çamnar, Bayırlar bizdä papazdı, Kuşçaazlar türkü çalardı, Uçuşarak binnärlän Altın yıldızlarlan!

SON

“Miorița” – romın halkının en anılmış folklor balladası

Yuliana BAYRAM duudu 1981-ci yılda Tomay küüyündä. 1998-2000 yıllar arasında üürendi Kişinevun İon KRÄNGA (İon Creanga)  Devlet pedagogika universitetında “Romın dili hem literaturası / Gagauz dili hem literaturası” bölümündä. Taa sora Türkiyenin Gazi Üniversitetında üürendi. Rusça-türkçä hem Türkçä-rusça literatura çevirmileri yapêr. Birkaç kiyadı tiparlandı. Tezdä dünneyi görecek onun uşaklar için annatmak toplumu.




Источник anasozu.com
274

İlgili statyalar

“Kaplun buanın evi” hem “Güneşin kardaşı” masalları

Yuliana BAYRAM duudu 1981-ci yılda Gagayziyanın Tomay küüyündä. 1998-2000 yıllar arasında üürendi Kişinevun İon KRÄNGA (İon Creanga)  Devlet pedagogika universitetında “Romın dili hem literaturası / Gagauz dili hem literaturası” bölümündä. Taa sora Türkiyenin Gazi Universitetında üürendi. Rusça-türkçä hem Türkçä-rusça literatura çevirmileri yapêr. Birkaç kiyadı tiparlandı. Tezdä dünneyi görecek onun uşaklar için annatmak toplumu. 2000-ci yılda gagauzçaya çevirdi moldovan halkının en anılmış “Miorița” folklor balladasını. Yazêr uşaklara deyni masal, onnarın ikisini “Güneşin kardaşı” hem “Kaplun buanın evi” sizä deyni büün tiparlêêrız. Kaplun buanın evi Nezamansa, pek çoktan yaşarmış dünnedä bir kaplun bua. O zamannar onun varmış gözäl evceezi, angısını o hergün…

Гагаузские блюда готовили на фестивале «Mioriță Laie-Bucălaie» в Чимишлии

Пятый фестиваль «Mioriță Laie-Bucălaie» состялся в Чимишлии при участии представителя Комрата. Власти Комрата, которые получили приглашение от Федерации овцеводов и козоводов Молдовы принять участие в международном фестивале, поддержали Дмитрия Манола, разводящего коз, и его инициативу организовать подворье Комрата на фестивале, пишет тг-канал «Правда Гагаузии». На комратском подворье в национальном стиле готовили блюда гагаузской национальной кухни, угощали вином, рассказывали о гагаузском народном празднике Касым, который связан с овцеводством и отмечается в эти дни во всей Гагаузии. Подворье Комрата посетили гости из Турции, Казахстана, Кыргызстана, Румынии, а также участники фестиваля из разных мест Молдовы. Организаторы международного фестиваля поблагодарили руководство Комрата за участие…

Ana dilimizi başka dillerä kurban etmeyelim!!!

64 yıl geeri 1957-ci yılda iyül ayın 30-da bizim ana dilimiz – gagauz dili kabletti ofiţial yazısını. Bu olay açtı geniş yol dilimizin hertarafça ilerlemesinä! Büün bizdä, gagauzlarda, büük yortu! Kutlêêrım hepsimizi! Ama yok nicä nışannamayım onu da, ani bu 64 yılda ilerlemäk erinä, dilimiz kaybelmäk kertiinä etişti. Nicä oldu da kabletmişkän yazımızı, angısı dädularımızda yoktu, dilimizi şkolada üürenärkän, onun temelindä avtonomiyayı kurmuşkan, onu korumayı zakonnara yazmışkan, bu hala geläbildik? Çıkış bir – yannış dil politikası! Kimin tarafından? Büünkü gündä hem geçmiştä avtonomiyanın başında durannarın. Kim büün bunun için cuvapçı? En ilkin Başkan hem Bakannık komiteti – bu onnarın borcu…

Kongaz “Todur Zanet” lițeyindä romın dili hem literaturası için laf gitti

Kasım ayın 30-da  Kongaz “Todur Zanet” adına teoretik lițeyindä oldu bir buluşma, neredä romın dilindä laf gitti romın dili hem literaturası için. Buluşmada pay aldılar Moldova yazıcılar Birlii başı Teo KİRİAK (Teo CHİRİAC) hem yazıcı Todur ZANET. Yazıcı, poet hem publițist Teo KİRİAK buluşmada annattı memlekettä romın dilin hem literaturasının önemni olduu için, söledi nicä çalışêr Moldova yazıcılar Birlii, ne uurlarda örüyer literatura hem baaşladı “Todur Zanet” adına teoretik lițeyin bibliotekasına moldoban klasika yazıcıların hem poetların kiyatların hem da Moldova yazıcılar Birlii jurnalını. Todur ZANET tä, romın dilindä lafederäk, annattı Mihay EMİNESKUnun “Luçafar” hem “Çezara” yaratmaklarının gagauz dilinä çevirmesindä çalışmaları…

Todur Zanet: bän yazêrım onu, neyi duyêrım, hem ölä, nicä duyêrım!

Poet, yazıcı, dramaturg, aaraştırmacı, folklorcu, rejisör, sţenarist, publiţist, çevirici. Gagauz Milli Gimnanın avtoru. 30-dan zeedä türkü peetlerini yazdı. Hazırladı hem çıkardı 10 kiyat, onnarın arasında peet toplumnarı, annatmak yazıları, pyesalar, bilim-aaraştırma enţiklopediyası, uşaklar hem şkola için kiyatlar. “Bucaan dalgasında” tele- hem radio programaların redaktoru olarak, “Teleradio Moldova” için gagauz dilindä 200-dän zeedä avtorluk programası hazırladı. “Ana Sözü” gazetanın baş redaktoru. Todur ZANETin 55-ci yıldönümünä karşı bizim korespondent lafetti bu pek talantlı hem cümneyä çalışmada kendi zaametini saymayan insannan onun yaşaması, yaratmaları hem ana dilimiz için. – Canabinizin yaratmaları pek çeşitli, ama, genä dä açıklayın, onnarın angıları maasuz hem özel duygularlan…