MAY 9-NDA HERBİR ADINI AKLIMIZA GETİRELİM

Bu ulu yortu zamanında biz isteeriz getirmää aklıya birkaç ikinci dünnääarası cengindän kahramannarı, angıların duuması Çadırda, bizim vatandaşlar.
DOBREV ANATOLİY FOMİÇ (FOMA-OOLU)
Duudu Çadırda, İyün 27-ndä 1921 yılda. Cenk başlantısından evakuat oldular Çerepoveţ kasabasına. 1944 yıla kadar Anatoliy demiryolunun stanţiyasında işledi, soram da Moskvada Diversant Okulunda üürenmiş. Bundan sora yollandırılmış slujbaya Moldovaya, partizan oträdına. Bitki mektup [kiyat] anası kabletti dekabridä, 1944 yılda, ötää dooru sa onun için bilgi yoktu. Anası döndü Çadıra da bütün yaşamasını Gorkiy sokaanda geçirdi. Dobrev Anatoliy şindiya kadar kayıb kişi sayılȇr.

SMİRNOV GAVRİİL EFİMOVİÇ (EFİM-OOLU)

Çadırda 1926 yılda duuan, sentäbrinin 4-ndä 1944 fronta çaarılmış. Ukraina frontunun 270 tüfek polkunda, 58 diviziyasında serviç etti. Aprel 24-ndä 1945 yılda Berlin yakınnardakı savaş [askerlik, cenk] saldırması sırasında 7 duşmannarı pulemötlan yok etti. Yaradıldı, hospitalä gönderildi, neredä dä cenginin bitkisininnän karşılandı. Zafer ordenini ("орден славы") kablettiynän, döndü Çadıra yaşamaa. Bütün yaşamak Çadır Raykomunhozunda injener işledi.

MARİNOV GEORGİY İVANOVİÇ (İVAN-OOLU)
Çadır kasabasında, 1912 yılda Marta 26-nda duudu. Cenk çekettiynän Gorkiy Oblastisinä aylesinnän evakuat oldu. Kırmızı armatasına 1942 yılda çaarılmış, Halk Savunmak Komisarı Yardımcısının, Mehlis Lev Zaharoviçin emrindä alındı. 1945 yılda savaşta 4 duşman öldürmesi için Girginnik Medalisini ("Медаль за отвагу") kabletti, soram da «Büük Vatanseverlik Cengindä Germaniyaya karşı Ensemäk için».

KOJOKAR FEDOR DMİTRİYEVİÇ (DMİTRİ-OOLU)
Çadırda 1923 yılda Noyäbri 3-ndä duudu. Cenk çekettii zamanda yaşamış Krasnodar Dolayında, ordan da armataya çaarılmış Efreytor gibi. SSRB silaflı kuvetlerinin baş komutanlıının rezervinin 32-ci baryer batalyonunda serviç yaptı. Bu tür batalyonnar hem brigadalar, duşman arkasındakı minaları minasızlaşmaa hem önemni obyektleri yok etmäa deyni kuruldu.

ORMANJİ İVAN VASİLİYEVİÇ (VASİLİ-OOLU)

Duudu Çadırda 1901 yılda. 1943 yıldan cenk akţiyalarında pay aldı 46 armatanın 3-cü Ukraina frontunun pulemötlu hem artileriyalı 8-ci Gvardiya ayrı batalyonunda izmet yaptı. Akkerman yakınnarında bir büük savaşa düştüynän, kurtuldu hem dä çıplak ellärlän 2 duşmanı öldürdü. Bu kahramannık için Onur ordeni kabletti.
Nezmansa, Çadırda Çıfıtların bir büük diasporası vardı. Cenk çeketmesindän küçük uşaklar, karılar hem çıfıtların bir payı arkaya yollandırılmış, ama da birkaç adamnar fronta çaarılmış: Laypsker Riza, Harovskiy Yakov, Rotenberg Gerş, Mok İdel, Erlihman Vladimir, Saţker Mihail, Trogan Lazar, Toyber Leyba, Kaţ Şlem, Mster Yakov, Prokupeţ Yakov, Flomin Simka, Leypsker İsak, Numvayler İlarion. Onnardan kimi esir alındı, kimi dä bilgisiz olarak kayıb oldular.

SKLÄR İSAAK ABRAMOVİÇ (ABRAM-OOLU)
Büük Vatansevär Cenginin ilk günündän fronta çaarılmış. Pavlodar 60-cı diviziyasının 185 polkunda izmet yaptı. Pavlodar diviziyasının adı Pavlodar kasabasının kurtulması için verilmiş. Dnepr deresini geçmäk zamanda, Hortiţä adasında (ostrufta) esirlää düştü, 1943 yıldan 1945 yıla kadar esirdi, soram da Germaniya lazaretindä Baadaş Kuvetleri onu pek kötü durumunda buldular da verdilär onu Sovet armatasına, neredä o biraz sora, iyün 23-ndä öldü.

DAN NİKOLAY DMİTRİYEVİÇ (DMİTRİ-OOLU)
Çadırda, 1913 yılda iyün 13-ndä. İyün 30-nda 1942 yılda esirlää düştü, Sevastopolda. Ömürünü üürendik Tiraspol Konţentraţion Lagerinin dokumentlerini aaraştırıp.
LAZAREV STEPAN GEORGİYEVİÇ (GEORGİ-OOLU)

Çadırlı olan, duudu 1920 yılda. Slujbaya çaarıldı taa cenk çeketmemesindän, iyün 6-ndan. 1942 yılda dekabridä konţlager esiri oldu. Aprel 15-ndä, №1026 minomöt polkunda pay tuttu, 124-cü kurmak kolonasında işledi. Birkaç ödül kabledip, 1950 türlü kasaba firmalarında işledi.

STAMOV MİHAİL VASİLYEVİÇ (VASİLİ-OOLU)
1916 yılın Çadırda duuması. İyün 22-ndä gönüllü olarak fronta gitmiş. 1942 bilgisiz kaybeldi, cenk bittiindän onun aylesi dä bela çekmiş – 1949 yılda karısını hem oolunu kaldırdılar da yolladılar sılkaya, Kurgan Oblastinä.

DİMİTROV ZAHARİY DMİTRİEVİÇ (DMİTRİ-OOLU)
Çadırda 1919 yılın duuması. Dokumentlerä görä, 1941 yılın iyülündä voenkomattan cengä mobilizat oldu. Bilgisiz kayıb oldu oktäbridä, 1944 yılda.

BALOV İGNAT DMİTRİYEVİÇ (DMİTRİ-OOLU)
Çadırda duudu, cenk çeketmesindän Rostov Oblastisinä evakuat olduynan 1942 yılda mobilizat oldu. 132-ci polk içindä cenk etti, martta 1945 yılda kafasına yaralandıynan bir vakıttan sora, Mayın 20-ndä, geçenmiş. Ungariyada, Debreţen kasabasında gömülü.

KİOROGLO İVAN İVANOVİÇ (İVAN-OOLU)
1906 yılda Çadırda duudu. Fronta çaarılmış Novo-Leuşkov voenkomatınnan (Krasnodar). 10 tüfek korpusunun 123 batalyonunda pay gibi cenk etti. Maasuz asker hazırlaması yokkana o "askerlik liniyaların baalantıcısı" zaanatını çabuk üürendi da cenk kırında sväzist gibi işledi. Hiçbir bombalamaya hem snaräd patlamasına göz atmayıp o hızlı hem lääzımnı zamanda baalantıyı saalardı hem baadaşlarının atakalarını önnendirärdi [doorudardı]. 1943 yılın iyülündä «Asker Liyakat» ödülünü kabletti.

Çadır kasabasından 1941-1945 yıllar içindä, 60 olannardan birazçik taa zeedä kişi askerlik frontuna mobilizat oldular: moldovannar, ruslar, çenginelär, gagauzlar, tukannar hem ukrainnar. Onnardan, 30 kişidän taa çok kişi kayıb oldular.
Material hazırladı Stefanida Stamova. Statya maasuz https://GAGAUZ.ONLINE deyni çevirilmiş hem uyarlanmış.
Статья на русском языке
667

İlgili statyalar

Gagauz literaturasında eni kiyat – “Lüzgerä karşı”

Kırım ayın (dekabri) 1-dä yazıcıyka Aleksandra KRİSTOVA (Yularcı), Gagauziya Merkez bibliotekasında tarafından hazırlanan prezentațiyada, tanıştırdı okuycularını “Lüzgerä karşı” adlı kiyadınnan, neredä toplu peetlär, annatmaklar hem dramaturgiya denemeleri. Kiyadın prezentațiyasında pay aldılar Gagauziya kultura Upravleniyasının işçileri, yazıcılar, bibliotekacılar. Bu sırada kiyat için hem onun avtoru için pek çok gözäl söz sölendi. Aleksandra KRİSTOVA (Yularcı) duudu 1961-dä Çiçek ayın (aprel) 17-dä Avdarmada. 1978-ci yılda başardı orta şkolayı. 1982-ci yılda bitirdi Kişinev İon Kränga adına Devlet Pedagogika institutunu. 1982 yıldan buyanı yaşêêr Kongazçık küüyündä hem işleeri o küüyün gimnaziyasında. Evli. Üç uşaa var: iki kızı hem bir oolu. Yazêr türlü janralara görä prozaylan…

Gagauz Milli Gimnasını muzakısın avtoru Mihail KOLSA 85 yaşında!

Kasım Günündä, Kasımın 7-dä anılmış gagauz kompozitoru, muzıka hem folklor araştırmacısı, Gagauz Milli Gimnasını muzakısın avtoru Mihail KOLSA 85 yaşını tamamnêêr. Mihail KOLSA duudu 1938-ci yılda Kasımın 7-dä Komratta. 1949-cu yılda onun aylesini Sibirä, Kurgan bölgesinä kaldırdılar. 1956-cı yılda orada, Sibirdä, Çaşa küüyündä başardı şkolayı hem hep o yılın KOLSA aylesi Moldovaya döndü. Armatasını yaptıktan sora Mihail KOLSA girer üürenmää Kişinev muzıka uçilişçesinä da 1968-ci yılda başarêr onun teoretika bölümünü. 1971-ci yılda o başardı Kişinev konservatoriyasını. 1983-cü yıladan Kişinevun “St.Neaga” muzıka uçilişçesindä muzıkayı üüreeti. 1982-ci yılda Mihail KOLSA SSRB hem Moldova kompozitorlar Birliin azası oldu. 1991-ci yılda Moldova Filarmoniyasında “Kadınca” ansamblisindä…

Dionis TANASOGLUnun duumasında 100 yıl

2022-ci yılın orak ayın (iyül) 7-dä tamamnanêr 100 yıl büük gagauz aydınnadıcının, yazıcının, poetın, dramaturgun, folklorcunun, muzıkacının, bilim aaraştırmacının Prof. Dr. Dionis Nikolaeviç TANASOGLUnun (07.07.1922 – 23.08.2006 y.y.) duuma günündän. Bu yıldönümünnän ilgili olarak Gagazuianın İspolkomu 2022-ci yılı Gagauziyada Dionis TANASOGLUnun yılı olmasını açıkladı. Dionis TANASOGLU duudu 1922-ci yılın Orak ayın 7-dä Çadır rayonun Kiriyet küüyündä. Çeketmä şkolayı başardı ana küüyündä, nedän sora anası-bobası onu yolladılar üürensin Akkerman kasabasında orta şkolada (1934-1938). Bundan sora da o üürendi Romıniyanın Bırlad kasabasında liţeydä (1938-1943). II-ci dünnä cengindä romın askeri olarak cenk etti. Cenktän sora üüredici olarak işlemää başladı. İlktän Kiriyet küüyündä (1945…

2022-ci yıl Gagauziyada Dionis TANASOGLU yılı açıklandı

2022-ci yılın orak ayın (iyül) 7-dä tamamnanacek 100 yıl büük gagauz aydınnadıcının, yazıcının, poetın, dramaturgun, folklorcunun, muzıkacının, bilim aaraştırmacının Prof. Dr. Dionis Nikolaeviç TANASOGLUnun (07.07.1922 – 23.08.2006 y.y.) duuma günündän. Bu yıldönümünnän ilgili olarak Gagazuianın İspolkomu bu afta 2022-ci yılı Gagauziyada Dionis TANASOGLUnun yılı olmasını açıkladı. Alınan karara görä Dionis TANASOGLUyu hem onun zaametlerini anması için bir yılın içindä Gagauziyada tombarlak masalar, konferențiyalar hem açık uroklar yapılacek. Bundan kaarä kiyat hem patretlär sergileri düzenninecek. Dionis TANASOGLU duudu 1922-ci yılın Orak ayın 7-dä Çadır rayonun Kiriyet küüyündä. Çeketmä şkolayı başardı ana küüyündä, nedän sora anası-bobası onu yolladılar üürensin Akkerman kasabasında orta…

2022-ci yıl Gagauziyada Dionis TANASOGLU yılı açıklandı

2022-ci yılın orak ayın (iyül) 7-dä tamamnanacek 100 yıl büük gagauz aydınnadıcının, yazıcının, poetın, dramaturgun, folklorcunun, muzıkacının, bilim aaraştırmacının Prof. Dr. Dionis Nikolaeviç TANASOGLUnun (07.07.1922 – 23.08.2006 y.y.) duuma günündän. Bu yıldönümünnän ilgili olarak Gagazuianın İspolkomu bu afta 2022-ci yılı Gagauziyada Dionis TANASOGLUnun yılı olmasını açıkladı. Alınan karara görä Dionis TANASOGLUyu hem onun zaametlerini anması için bir yılın içindä Gagauziyada tombarlak masalar, konferențiyalar hem açık uroklar yapılacek. Bundan kaarä kiyat hem patretlär sergileri düzenninecek. Dionis TANASOGLU duudu 1922-ci yılın Orak ayın 7-dä Çadır rayonun Kiriyet küüyündä. Çeketmä şkolayı başardı ana küüyündä, nedän sora anası-bobası onu yolladılar üürensin Akkerman kasabasında orta…