Kurt Bayramı

Kurt Bayramı KURT BAYRAMI. Moldova Cumhuriyetine bağlı Özerk Bölge statüsündeki Gagauz Yerinde yaşayan bu Türkler, Ortodoks/Hristiyan inancına sahiptir. Güney Moldova’da “Bucak” adıyla bilinen güneybatı sahili ve Dobruca bölgesinde yaşamaktadırlar. Gagauzlar, kendilerinden başka kimsenin Türkçe konuşmadığı bir coğrafyada, ana dilinin gücü sayesinde yok olmadan günümüze kadar ulaşmışlardır. Bugün Bulgaristan, Yunanistan, Ukrayna, ABD, ve Türkiye başta olmak üzere Güney Amerika’da yaşayan Gagauzlar bulunmaktadır. Gagauz Yerinde 200 bine yakın, dünyada ise 300 binin üzerinde Gagauz yaşamaktadır. Gagauzların dilleri, adet ve örfleri, görünüşleri ile aynen Anadolu insanıdır. Asırlar boyu örf ve adetlerini korumuşlar,, millî ve manevî Türklük değerlerine sadık kalmışlardır. Gagauzlar, Türkün sembolü olan Bozkurt’a çok önem vermişlerdir. Bağımsızlığını ilan ettiği 1991 yılında kabul ettikleri bayrakları Bozkurt simgesi taşımaktadır. Gagauz Yeri’nde imal edilen bir sodaya ‘’Bozkurt’’ markasını vermişlerdir. Gagauzların Türk tarihine ve diline olan bağlılıklarını en güzel şekilde vurgulayan yer Karaçoban Müzesi’dir. Müze’de duvara kabartma olarak işlenmiş gerçekten görülmeye değer bir tablo bulunmaktadır. Burada Türk soyluluğunu hem Lâtin alfabesi ile ve hem de Göktürkler döneminde en iyi işlenen Türk alfabesi (Runik yazı) ile yazmışlar ve burada Türklerin sembolü Bozkurt ile diğer sembolleri işlenmiştir. Moldova’nın Kişinev şehrinde FC DACIA adlı ve ambleminde Bozkurt olan bir Futbol kulübü vardır. Burada önemli olan noktalardan birisi “DACIA” kelimesidir. Anlamı “kurtlar ülkesi” olup, MÖ Anadolu’nun Akdeniz kıyılarında hüküm süren Lidyalılar kastedilir. Bunlar dünyada Bozkurt bayraklı ilk metal paraları kullanmışlardır. İşte bu paraların üstünde de DACIA yazılıdır. Daha sonra bugünkü İtalya’nın Floransa kenti civarına çıkıp Roma’yı kurmuşlardır. Romanın sembolü de kurttan süt emen Romüs-Romülüs kardeşlerdir. Bugün İtalya’daki 100’e yakın spor kulübünün armasında Bozkurt vardır. Yine Romanya’nın Macaristan’a yakın bir bölgesinin adı da DACIA olup, burada DACIA markalı binek araçları üretilmektedir. Gagauzlar Bozkurt’un uğur getireceğine inanırlar ve çocuklarına erkek ismi olarak ‘’Kurti’’, kadın ismi olarak da ‘’Kurteza’’ ismini vermişlerdir Gagauzlar, Bozkurt’a Anadolu ve Kafkasya’da olduğu gibi “Canavar” demektedirler. “Bozbey, Kuyruklu’’ gibi lakapları da kullanırlar. Gagauzlar, beddua ederken “Kurtlar kafanı isin!”, “Kurtlar isin seni!” yemin ederken ise ‘’Canavar ursun!’’ diyerek kurt adını kullanırlar. Dolunay çıktığında köy meydanlarına et parçaları bırakılır ki kurtlar eti alıp gitsin, kimseye zarar vermesin diye. Gagauzlar ’da en çok dikkat çekeni diğer bir olgu ise “Canavar Yortusu” veya “Kurt Bayramı’dır. Her yıl 10-17 Aralık tarihleri arasında Kurt Bayramı kutlanmaktadır Gagauzlar, bu tarihler arasında yaylaktan inerler ve özel kutlamalar düzenlerler. Kutlamalar 2 ila 7 gün sürmektedir. Bu günlerde oruç tutulmaktadır. Kurt Bayramı, kadınların kesici alet kullanmamaları, saçlarını taramamaları gibi çeşitli yasaklar barındırmaktadır. Bayram süresince yeni elbise dikmezler, çünkü kurtların yeni dikilmiş/dokunmuş elbiseli insanlara saldıracağına inanırlar. İnanışa göre, insan bir kurtla karşılaşırsa, üst giysisini çıkarıp kurda fırlatmalıdır. Yoksa kurt kendisini mutlaka yer. Erkekler ise kutlama boyunca çalışmazlar, tarladaki ve evdeki her türlü işte çalışmaları yasaktır.

Kurt Bayramı




Источник www.gagauzya.com
203

İlgili statyalar

Gagauzlar için Ali ŞAMİLin “Yol tefterimdän” kiyadından

Bakuda çıktı gagauzların hem bütün türk dünnäsının dostunun, bilim adamının Dr. Ali ŞAMİLin “Yol tefterimdän” (“Yol daftarimdan”) kiyadı, neredä Canabisi annadêr kendi gezilerini Poyraz Kafkaza, Ukraynaya, Moldovaya hem Üülen Koreyaya. Kiyadın Moldovaya gezisindä Dr. Ali ŞAMİL, Kişinevda kaarä, yazêr Gagazuiyaya gezisi için hem da gagauz bilim, kultura hem incäzanaat adamnarınnan buluşmalarını. Dr. Ali ŞAMİL “Yol tefterimdän” kiyadında Gagauziyaya ilk gelişini “3-cü Haşlklararası gagauz kulturası simpoziumundan” açıklêêr hem ozaman 1998-cı yılın Kasımın 15-28 günnerindä burada bulunmasından baseder. Ozaman Canabisi pek derindän Gagauziyaylan tanışmıştı. Avtorun Moldovaya ikinci gelişi olmdu 2007-ci yılın Canavar ayın (oktäbri) 12-24 günnerindä, açan Canabisi KİBAREKın gagauzlar Simpoziumuna buyur…

TİKA Başkan Yardımcısı Dr. Mahmut ÇEVİK: Ukrayna hem Moldova gagauzlarına yapılan proektları konuştuk

Canavar ayn (oktäbri) 20-dä Türk İşbirlii hem Koordinaţiya Agenstvosunun (TİKA) Başkan Yardımcısı Dr. Mahmut ÇEVİK kendi ofisindä kabul etti Ukrayna Gagauzlar Birliin başkanını Vasiliy KELİOGLUyu hem Türkiye Ankara “Gagauzlar” dernään başkanı İrina ÜSÜMBEYLİyi. Nicä bildirdi TİKA Başkan Yardımcısı Dr. Mahmut ÇEVİK, buluşmak zamanında Ukrayna hem Moldova gagauzlarına cümne, kultura hem başka uurlarda Türk İşbirlii hem Koordinaţiya Agenstvosunun (TİKA) tarafından yapılacek hem yapılması lääzım olan proektların kolaylıkları konuşuldu. Kendi tarafından Vasiliy KELİOGLU hem İrina ÜSÜMBEYLİ şükür ettilär TİKAya hem TİKA Başkan Yardımcısına Dr. Mahmut ÇEVİKä gagauzlara yapılan yardımnar hem aslıya çıkarılan proektlar için. Источник anasozu.com

Türkiyedä gagauzlar için eni kiyat – “GAGAUZLAR”

Geçennerdä Türkiyenin Selenge basım evindä tipardan çıktı gagauzlar için eni bir kiyat – “GAGAUZLAR”, angısını hazırladı hem yazdı Türkiyenin Uşak Universitetın İstoriya bölümündän Dr. Selcen Özyurt ULUTAŞ. Kyadı yazmaa deyni Dr. Selcen Özyurt ULUTAŞ, Gagauziyaya gelip, gagauzların yaşamasın hem durumun kendi gözünnän gördü hem bu uurda kiyadını da hazırladı. Nicä açıklanêr kiyadın tanıtım yazısında. Bu kiyat gagauzların kulturasını, istoriyasını, cümne hem politka durumnarını açıklêêr. Anaktar sözlär : Gagauziya, gagauzlar, Selcen Ö. ULUTAŞ Источник anasozu.com

TİKA Başkan Yardımcısı Dr. Mahmut ÇEVİKlän gagauzlar lafedildi

Kırım ayın (dekabri) 2-dä Türk İşbirlii hem Koordinaţiya Agenstvosunun (TİKA) Başkan Yardımcısı Dr. Mahmut ÇEVİK buluştu Gagauz Milli Gimnasının avtorunnan hem “Ana Sözü” gazetasının baş redaktorunnan Todur ZANETlän. Buluşmada gagauz halkının Moldovada hem dünnääda eri lafedildi hem onun kulturasınnan ekonomikasının geçmişteki, büünkü hem gelecektä durumu konuşuldu. Ayrıca Todur ZANET kendisinin hem gagauzların adından şükür etti TİKA Başkan Yardımcısına Dr. Mahmut ÇEVİKä hem TİKAya o proektlar için hem gagauz halkına yapılan büük yardımnar için. Buluşmanın sonunda Todur ZANET baaşladı Dr. Mahmut ÇEVİKä kendisinin Türkiyedä basılan kiyatlarını. Источник anasozu.com

Büünkü gündä ayakta olan en büük gagauz resimcisi Mihail ARABACI 65 yaşında

Canavar ayın (oktäbri) 15-dä gagauzların büünkü gündä ayakta olan en büük gagauz resimcisi Mihail ARABACI 65 yaşını tamamnadı. Mihayıl ARABACIyı Gagauziyada, Moldovada hem dünnäda çoyu biler, ama aazı tanıyêr, çünkü bu adam, üünmedään hem kendisini ileri sürmedään, gagauz resimcilik incäzanaatına hem kulturasına adım-adım izmet eder, yaratmalarında gagauzları hem Gagauziyayı dünneyä bildirer. Canabisinin yarattıı resimneri girdi erindeki hem halklararası kataloglara, çok kerä pay aldılar türlü erindeki hem halklararası sergilerindä. Onun tablolorunu satın aldılar hem muzeylär hem da özel insannar Germaniyadan, Franţiyadan, Moldovadan, Rusiyadan, Türkiyedän hem taa başka erlerdän. Resimcilik uurunda uzun yıllar verimni hem başarılı çalışmaları için 2017-ci yılda Mihail ARABACIya…