Kompyuter tehnologiyaları hem onnarın büünkü üüretim sistemasında rolü

Kompyuter tehnologiyaları  hem onnarın büünkü üüretim sistemasında rolü

Dijital tehnologiyaları, payacan gibi bütün dünneyi kaplayıp, dünneyin intelektual, kultura, industriya hem, belliki, cümnenin üüredicilik uurunda ilerlemesinä büük hızlılık getirdi, vereyip kolayı ona, ani, evdän çıkmadaan, may herkezi bu dijital dünnäsının bir karacıı olsun. İntelektual ortaklıına hem virtual birleşmesinä katkılarda bulunsun hem ortaklıktan kendisinä taa çok faydalı işlär alsın. Dijital tehnologiyaların türlü uurlarda rolü için çok bilim aaraştırmaları hem incelemeleri yapıldı. Onnarın arasında bulunêr o aaraştırma da, angısını yaptı Komrat Devlet Universitetın masterantkası, Avdarma küüyün gagauz dilindä üürediciyka Elena Födorovna KARAMİT. Gagauzlara deyni bu eni hem faydalı çalışmanın birkaç küçücük parçacıınnan büün ohem taa sora kuycularımızı tanıştıracêz.

Dünnedä herzaman olardı hem büün dä olȇr türlü diişilmeklär. Bitki 20-30 yılın diişilmekleri okadar derin, ani  diil sade girerlär yaşamanın herbir sferasına, ama kimi sıra temeldän diiştirerlär oluşmuş bakışları.

Yaşamakta olan en büük diişilmeklerin arasında informativ-komunikativ tehnologiyaların üüsek uurda ilerlemesi, geniş yayılması hem aktiv kullanılması bulunȇr. Ţifra tehnologiyaları gittikçä ilerleerlär. Onnar derin bir er kapladılar hem önemni rolä geçtilär cümnenin ekonomika,  politika, soţial hem ruh yaşamasında.

Dolay yaşamakta hepsi diişilmeklär mutlak getirer diişilmeklerä üüretim sistemasında da. Üüretim sisteması lääzım cuvap etsin cümnenin isteyişlerinä. Diişilärsä isteyişlär, diişiler üüretim sisteması da.

Başlayarak geçän asirin bitkisindän, Moldovanın üüretim sisteması çok reforma geçirdi: üürenmäk plannarın erinä kurikulum geldi, bilgilerin erinä – kompetenţiyaların oluşturulması önä koyuldu; üürenicilerin rolü diişildi – onnar üüretmäk-terbietmäk proţesin “obyekti” olmasından “subyekt” erinä geçtilär.

Üüretim sistemasının eni yaklaşımnarın taa biri – ţifra tehnologiyaların  üüretmäk-üürenmäk  proţesinä girmesi, aktiv hem hertarafça kullanılması. Üüredicilerin profesionallık standartlarında becermäk işlemää ţifra tertiplerinnän gösteriler, nicä önemni bir kompetenţiya.

Kompyuter, İnternet – bu kolaylıklar şansora pek aktiv kullanılȇr üüretmäk-terbietmäk  proţesindä.  Bespalko V.P. yazȇr: “Üüretim sistemasının gelecää – o üüretim sisteması, angısında kompyuter tehnologiyaların pay alması gittikçä zeedelener”.

İnformativ dünnedä yaşamak üüretim sistemasının hem herbir üüredicinin önündä eni istemeklär koyȇr – informativ becermekleri edenmää, onnarı çalışmakta geniş hem dooru kullanmaa. Bu üzerä üüredici lääzım islää becersin işlemää kompyuterdä, dayma tanışsın hem katsın kendi çalışmasına o enilikleri, angıları peydalanȇr ţifra dünnesindä.

Üüretim sistemasının öz daavası – şkolaları başaran üürenicileri hazırlamaa yaşamaya zamandaş cümnedä. Büünkü cümnä – o ţifra dünnesi. Yaşamanın herbir sferasında geniş kullanılêr türlü ţifra teripleri. Gün-gündän bu tehnologiyalar ilerleerlär. Bundan kaarä, büünkü gündä ön plana çıkȇr becermäk bulmaa lääzımnı informaţiyayı hem işlemää onunnan. Bunu yapmaa en kolay yol – kullanmaa ţifra tertiplerini. Onuştan bütün dünnenin üüretim sistemalarında aktiv kullanılȇr zamandaş tehnika tertipleri.

Nicä nışannȇȇr Kremen V.G., “XXI-inci asir diil sade koyȇr eni isteklär insanın, bununnan da barabar üüretim sistemasının önündä, ama yaradȇr eni, ileri olmayan kolaylıkları üüretim sferasında. En ilkin, bu baalı zamandaş informativ tehnologiyalarınnan, kompyuter tertiplerinnän, angıları büük ölçüdä genişleder bilgileri kazanmak kolaylıklarını”.

Üüretim kompyuter tehnologiyaları – bu informaţiyayı toplamak, işletmäk, korumak hem üürenicilerä etiştirmäk proţesleri. Büünkü gündä en geniş kullanmak kabletti ölä tehnologiyalar, angılarında kompyuter olȇr:

  • üürenilän materialını göstermää deyni kolaylık;
  • ek bilgi kaynaa, üüretim proţesinä informativ tarafından yardımnamak için;
  • üürenicilerin bilgilerini kantarlamaa kolaylıı;
  • kabledilmiş bilgileri praktikada denemäk hem kaavilemäk trenajoru;
  • üüretmäk eksperimentleri hem iş oyunnarı geçirmäk için kolaylıı;
  • önemni bir element üürenicilerin gelecek profesional çalışmasında.

Kompyuter üüretim kolaylıkları sayılȇr interaktiv, çünkü onnar sansın “girer dialoga” üürediciylän hem üürenicilärlän, ne kurȇr kompyuterın yardımınnan gerçekleşän üüretim metodların en önemni özelliini. Kompyuter var nicä kullanılsın üüretmäk proţesin herbir etapında: eni materialı üürenärkän, tekrarlarkan, kaavilärkän, kontrol edärkän bilgileri.  Bu sırada o oynȇȇr türlü funkţiyaları: o olȇr üüredici, çalışmak instrumenti, üürenmäk obyekti, işbirlii grupası, dinnenmäk ortamı.

Üüredici funkţiyasında kompyuter olȇr:

-          bilgi kaynaa;

-          gözletmäk materialı;

-          individual informativ  meydanı;

-          trenajor;

-          diagnostika hem kantarlamak kolaylıı.

Çalışmak instrumenti funkţiyasında kompyuter olȇr:

-          tekstleri yazmak hem korumak  kolaylıı;

-          tekst redaktoru;

-          grafika düzücüsü, grafika redaktoru;

-          saymaa maşinası;

-          modellemäk kolaylıı.

Üüretim obyekti funkţiyasınnda kompyuter kullanılȇr:

-          programalamakta;

-          programa mallarını yaratmakta;

-          türlü informaţion ortamnarını kullanmakta.

İşbirlii grupası kurulȇr İnternettä konferenţiya, vebinar düzennemektä.

Dinnenmäk ortamı düzennener bu formaların yardımınnan:

-          oyun programaları;

-          kompyuter oyunnarı soţial baalantılarında;

-          kompyuterdä video.

Kompyuter üüretim tehnologiyalarıni kullanarkan,  üüredicinin bu funkţiyaları var:

-           üüretim proţesini düzennennemäk;

-          üürenicilerin ardına individual gözletmäk; individual yardım, individual kontakt üürenicilärlän;

-          üürenilän materiala baalı informaţion ortamını düzennemäk.

Yok nicä sölemää, ani tehnika tertipleri sade şindi peydalandı şkolalarda. İleri dä  kullanılardı kimileri – diaskop, kodoskop, magnitofon. Büünkü gündä onnarın erinä geldi taa gelişmiş, taa zamandaş tehnologiyalar: kompyuter, proektorlar, proekţiyalı ekrannar, interaktiv tablalar, interaktiv masalar, soruşturma sistemalar h.b.

Moldovada taa çoyunda gimnaziyalarda, liţeylerdä may herbir klasta var kompyuter, seslendirmä sistemaları, kimilerindä – proektor proekţiyalı ekrannan, taa siireendä – interaktiv tablalar. Üüredicilerin taa çoyu becerer işlemää kompyuter tehnikasınnan. Kimi üüredicilerdä bu becermeklär taa yufka, ama  taa çoyu geniş kullanȇr bu tertipleri kendi çalışmasında.

Kompyuterlerin üüretim sistemasına ilk girdiindä, üüredicilär üürendilär işlemää WORD, Excel, PowerPoint programalarınnan, tanıştılar İnternetlän, başladılar kullanmaa türlü materialları İnternettän, zenginnetmää deyni uroklarını, uyandırmaa üürenicilerdä merak üürenilän materiala.  Uroklar oldu taa dolu gözletmäk materialınnan, aktiv başladı kullanılmaa audio hem video kontent. Üüredicilerin yarattıı materiallar geçti el yazısından kompyuter yazısına: kalendar plannarı, urok için hazırlanmış daadılma materiallar. Çoklaştırma tehnika (printer, kseroks) verdi kolaylık bu materialları lääzımnı sayıda çıkarmaa, daatmaa üürenicilerä. Peydalandı eni yol biri-birinä informaţiyayı etiştirmää, geeri kabletmää – E-mail poştası.

Proektor, proekţiya ekranın üüretim sistemasında kullanması açtı eni kolaylıklar – hazırlanmış prezentaţiyalar, video materiallar, başka gözletmäk materialları bütün klasa ii görünän bir formada gösterilmää başladı. Üüretmäk-terbietmäk proţesi zenginnedi türlü grafika, tabliţa, model, diagrama, shema, video hem audio kontentlän. Prezentaţiyaları hazırlȇȇr hem üüredici, hem üürenicilär.

İnteraktiv tablaların peydalanması yarattı eni bir olay üüretim sistemasında. Enilii hem paalılıı üzerä, bu tertip taa geniş kullanılmȇȇr, ama kullanannar onun çok kaavi tarafları olduunu söleer.

Kompyuterin İnternetlän baalantısı üüredicilerä hem üürenicilerä deyni gittikçä taa çok yollar açmaa başladı.

Peydalandı türlü servislär hazır interaktiv işlärlän, angıları verer  kolaylık diil sade kullanmaa  hazır materialı, ama kurmaa bölä  işlerikendibaşına da: LearningApps, Quizlet, Thinglink h.b.  Gagauz dili üüredicileri da havezlän kullanȇr bu servisleri, ama hazır material onnar için yok. Bu üzerä hazır olan materialın temelindä onnar yaradȇr kendi interaktiv işlerini, uygun o temalara, angıları üüreniler “Gagauz dili” predmetin içerisindä.

  • Quizlet – servis, angısının yardımınnan üüredici kısa vakıtta var nicä hazırlasın flȇş-kartoçkaları (söz materialı resimnän ya da resimsiz) üürenmää ya da kaavilemää deyni lääzımnı leksikayı.

Bu servisin özellii – sade bir sıra yazılmış leksikaylan, programa kendibaşına yapȇr 7 türlü variant interaktiv iş. Aralarında var: test, dönär kartoçkalar, üürenilän materialı yazmak, seslemäk tä yazmak, çiftleri bulmak, oyun “Gravitaţiya”.

Testleri var nicä çıkarmaa printerdän. Programa diiştirer soruşları hem onnarın tiplerini herbir sıra, açan enidän açılȇr test.   Çıkȇr, ani hep o leksikaya görä bilgileri var nicä bakmaa birkaç varianta görä. Bu pek uygun. Bir variant var nicä kullanılsın temayı üürendiktän sora, ikinci – bilgileri kaavilärkän ya da bütünneştirärkän, üçüncü – bilgileri kantarlarkan. Üürenicilär var nicä kendibaşına, kendi personal kompyuterlerindä yapsınnar bu işleri dä, testleri dä, seçeräk kendilerinä uygun üürenmäk tempını hem formatını. Urokta üürenicilär var nicä baalansınnar servisä kendi telefonnarından. Yufka eri: parasız versiyada seslendirilmiş kartoçkalarda laflar tanınmȇȇr. Satın alınmış versiyada üüredici var nicä kendisi seslendirsin kartoçkaları.

  • LearningApps – servis, kurmaa deyni interaktiv üüretmäk işleri, viktorinaları, testleri.  Servis işleer parasız. Onun vatanı Germaniya, ama o “tanıyȇr” diil sade nemțä, ama başka dilleri dä. Bu en sık kullanılan servis interaktiv işleri yaratmaa deyni.

Burada var büük arhiv hazır interaktiv işlärlän türlü predmetlerdä, bu predmetlerin türlü temalarına görä. LearningApps servisindä var nicä yapmaa 20 türlü interaktiv iş oyun formasında: “Bul çiftini”, “Klasifikaţiya”, “Hronologiya”, “Sadä sıralık”, “Tamanna teksti”, “Resimneri grupalara böl”, “Dooru cuvabı seç”, “Doldur boşlukları” h.b. İş hazır olduktan sora, onu lääzım korumaa. İstediynän, interaktiv işi var nicä açık halda korumaa, ani  başka üüredicilär dä kullanabilsin.  Bölä yaptıynan, eni iş peydalanȇr “Hepsi işlär” bölümündä. Eer üüredici istemärsä paylaşmaa kendi işlerinnän, o var nicä korusun materialı elektron kiyadı gibi iBooks formatında, ya da nicä urok SCORM formatında. Bu formatlarda materialları açȇr distanţion üüretim sistemaların taa çoyu. Bundan kaarä, üürenicilerä var nicä yollamaa sılka işlerä. LearningApps servisin var başka da kolaylıkları, ama onnar kullanılȇr siirek. Bu kolaylıklar açılȇr bölümdä “İnstrumentlär”.

1. Oy vermäk.  Verer kolaylık oylamayı geçirmää. Yazılȇr soruş birkaç cuvaplan.  Oylamanın çıkışlarında üüredici görer, angı variant için hem nekadar üürenici verdi sesini.

2. Çat. Var nicä kurmaa çat,  yollamaa sılkayı bu çatta lääzımnı insannara da sözleşmää onnarlan.    Registraţiya diil lääzım. İşleer kusursuz, ama interfeysi nemțä dilindä.

3. Kalendar. Geniş funkţiyaları yok. Bir plüsu var: kalendardä var nicä işlemää başka insannarlan barabar.  Öbür insannar registraţiyayı var nicä yapmasınnar.

4. Not tefteri. Özellii – onda yazabiler  sade eklentinin avtoru.

5. Bildirim tablası. Tablada yazı var nicä yazsın hepsi kullanannar, ama siläbiler sade eklentinin avtoru.

Bu servisin bir büük kusuru var: eer yoksa İnternet, hazırlanmış işleri üüredici urokta açamȇȇr.

  • Thinglink – servis, angısının yardımınnan üüredicilär hem üürenicilär yaradȇr interaktiv infografika, plakat, karta, tabliţa, shema.

Kompyuterın peydalanması enilik getirdi kantarlamak-notalamak sistemasına da. Kompyuter testlerini yaratmak servisleri: Kahoot, Quizizz, Socrative, Online Test Pad, verdilär kolaylık üüredicilerä kendibaşına düzmää test üürenilän temalara görä, ya da seçmää hazırı testlerin arasından, angıların sayısı İnternet meydanında gittikçä zeedelener. Gagauz dili üüredicileri bölä testleri kendibaşına hazırlȇȇr. Büünkü gündä yok bir sayt, neredä toplu olacek bu işlär. Herbir üüredici kendibaşına toplȇȇr hem düzer kendi materialların arhivini.

  • Kahoot – test, soruşturma, üüretmäk oyunu yaratmaa deyni servis. Hazırlanmış material var nicä kullanılsın hem kompyuterlerdä, hem smartfonnarda. Bunun için mutlak lääzım olsun baalantı İnternetlän. Servisin var parasız hem paralı versiyası. Parasız versiyada var 4 variant iş: viktorina, oyun karışık soruşlarlan, diskusiya, soruşturma. Paralı versiyada funkţional taa geniş. Hazırlanan işlerä var nicä eklemää diil sade tekst, ama patret tä, videofragment tä. Var nicä belli etmää tamannamak vakıdını. Üüredici istärsä, var nicä koysun bal dooru cuvaplar için. Çıkışları üüredici görer kendi kompyuterindä. Testlemeyä katılmak için, üürenicilär lääzım açsınnar bu servisi da yazsınnar PİN-kodu, angısını verer üüredici kendi kompyuterından.
  • Quizizz – taa bir servis yaratmaa deyni türlü testlär, viktorinalar. Onun özellii – biri-birinnän yarışmak kolaylıı. Pek efektiv bilgileri kantarlamak etapında. Var nicä ev işi gibi verilsin.
  • Sokrative – test yaratmaa hem testlemeyi geçirmää deyni taa bir servis. Bu servistä dä var nicä bulmaa büük sayıda hazır test. Bu servisin özellii – iş 3 rejimdä: İnstant Feedback – üürenicilär cuvap eder soruşlara o sıralıklan, angısınnan onnar verili, atlatmayarak; Open Navigation – üürenicilär var nicä cuvap etsinnär soruşlara istenilän sıralıklan, var nicä diiştirsinnär cuvapları, dönsünnär kimi soruşlara; Teacher Paced – üüredici ayırȇr, angı soruş olacek sora, angı soruşu atlatmaa, angı soruşu tekrarlamaa. Testlemäk sırasında üüredici görer, angı üüredicilär  şansora verdi cuvap, nesoy cuvap verdi.

Eni bir olay, angısı hızlandırdı kompyuter tehnologiyaların kullanmasını üüretim proţesindä –2020-nci yılda, epidemiologiya durumundan dolayı, onlayn üürenmeyä geçiş. Skype İnternet-telefoniya  baalantısı erinä videokonferenţiyaları geçirmäk için Zoom,  Meet, TrueConf Group, GlickMeeting h.b. servislär peydalandı.

Ţifra tertipleri dünnesindä eniliklär peydalanȇr dayma, hem, nicä şansora ii belli olȇr, olacek ileriyä dä. Onnarın taa çoyu er bulȇr üüretim sistemasında da.

Kompyuter büünkü gündä sık kullanılȇr üüretmäk-terbietmäk proţesindä, ama gelecektä,  bilim adamnarın bakışına görä, olacek eri doldurulmaz bir üürenmäk tertibi. Bu fikiri aşaada sıralı argumentlärlän var nicä açıklamaa:

– uroklarda, ev işindä, kendibaşına çalışmakta kompyuterı kullanmak oluşturȇr becermäk kullanmaa bu tertibi. Büünkü gündä bu önemni bir kalite, çünkü yaşamak gittikçä taa sıkı baalanȇr kompyuter tehnologiyalarına.

– kompyuterın İnternetä baalantısı açȇr yol bütün insannıın bilgilerinä hem denemelerinä, ne büünkü globalizaţiya zamanında olȇr önemni bir başarı faktoru insana hem milletä deyni.

– kompyuter açȇr yol elektron üürenmäk kiyatlarına, programalarına, üüretim saytlarına hem platformalarına h.b.

– kompyuter aşırı başladı kurulmaa onlayn baalantı üüredicilerin hem üürenicilerin arasında, bakmayarak ona, neredä onnar bulunȇrlar. Bunun için lääzım sade İnternetä baalantı, neylän büünkü gündä şansora problema duyulmȇȇr. Geniş başladı kullanılmaa video baalantılı sistemalar Google Meet, Zoom h.b.

İnternetä baalantı hem üüredicilerä, hem üürenicilerä çok eni kolaylıklar açtı.

1. İnternet resurslarını kullanmak. Üüretmäk-üürenmäk proţesindä Web resurslarını var nicä kullansın üürenicilär, üüredicilär, öndericilär, analar-bobalar. Üürenicilerä deyni bu ek bilgi kaynaa, üürediciyä – büük yardım uroklara hazırlanmakta hem geçirmektä, üüretim-metodika informaţiyası kaynaa; öndericilerä – üüretmäk-terbietmäk proţesini taa efektiv önderlemäk  kolaylıı, normativ dokumentlerä hem çalışmanın düzenini kurmak informaţiyası kaynaa, analara-bobalara – informaţiya kaynaa uşakların başarıları için (elektron jurnallar), normativ, informativ  dokumentlärlän tanışmak eri (üüretmäk merkezin saytı), uşaklarına yardımcı olmak için eni bilgilerä hem terbietmäk materiallarına yol.

Büünkü gündä İnternettä var çok hazır üüretmäk materialı: tradiţional hem interaktiv işlär, prezentaţiyalar, tematik video hem audio materiallar h.b. Onnarın taa çoyu Rusiyanın üüretim plannarına görä yaradılmış, ama büük yardım vererlär bizim dä üüredicilerä, çünkü çoyu temalarda benzerlik var. Elbetki, gagauz dili uroklarına hazır materiallarlan resurs büünkü günädän taa pek az yaradıldı, ama üüredicilär başka dillerä hazırlanmış materialların temelindä başarıylan yaradȇrlar kendi materiallarını.

Hep İnternettä üüredicilär, üürenicilär var nicä bulsunnar üüretim saytlarını. Onnar taa çok sıra bir üürenmäk disţiplinasına baalı (matematika, geografiya, biologiya h.b.). Gagauz dili predmetinä deyni dä bölä saytların lääzımnıı duyulȇr, ama taa yaradılmadılar.

Büük yardımcı olȇr üüredicilerä ek üüretim-metodika hem bilim-pedagogika informaţiyaları, angıları erleşik üüretim sistemasınnan baalı saytlarda. Lääzımnı informaţiyayı var nicä bulmaa aaraştırma servislerin yardımınnan istenilän öz lafları yazarak. Bir minus – var nicä karşılaşmaa  yannış olan informaţiyaylan da.

Globalizaţiya proţesleri getirdi bizim yaşamamıza çok eni termin, proţes, tehnologiya. Onnarı tanımaa, sökmää yardım eder elektron enţiklopediyaları hem başka yardım resursları: Vikipediya, Yandex- enţiklopediyaları hem sözlükleri, megaenţiklopediyalar h.b.

2.İnternet baalantısı temelindä sözleşmäk. Bu yapılȇr türlü sözleşmäk servislerin yardımınnan: elektron E-mail poştası, internet-telefoniya baalantısı Skype, soţial baalantılarlan (VKontakte, Facebook, MoyMir h.b.), angıları geniş kullanılȇr türlü kategoriya kullanıcıların arasında.

Üüredicilär kendileri dä kurȇr maasuz İnternet-cümneleri, deyni paylaşmaa biri-birinnän kendi materiallarınnan (urokların didaktika proektlerinnän, PowerPoint, SMART Notebook prezentaţiyalarınnan, didaktika materiallarınnan, klastan dışarı yortuların sţenariyalarınnan h.b.).

2.Distanţion üüretmäk sisteması verer kolaylık hem üüredicilerä, hem üürenicilerä istedii zaman kabletmää eni bilgi ya da üüseltmää kendi bilgilerini istenilän temaya ya da predmetä görä. Büünkü gündä distanţion üüreneräk, var nicä kabletmää sertifikat türlü kurslarda. Çok sıra bu kurslar diil sade Moldovada düzennenän, ama ya dünnäarası, ya da başka devletlerdä  geçän kurslar.

Yaparkan bir çıkış, var nicä nışannamaa, ani kompyuter tehnologiyalarını kullanmanın var çok kaavi tarafları:

yaradȇrlar eni yollar  üürenilän materialın içindeliini açıklamaa. Multimediya görüntüleri, animaţiya, ses, video kontent, interaktiv işlär yardım ederlär taa dolu hem derin vermää üürenmäk materialını, üürenicilerä dä – taa ii annamaa hem aklında tutmaa üürenilmişi.

üüselderlär üürenicilerin  havezini üürenmää, çünkü üürenilän obyektlär, natura olayları taa real gösteriler, onnarlan tanışmak  türlü eni metodların, tehnikaların, oyunnarın yardımınnan  kompyuter aşırı olȇr.

genişlederlär üürenicilerin üürenmäk çalışmasını bu eni işlerin yardımınnan: modellemäk, proekt yaratmak, kompyuterdä krosvord hem test düzmäk, multimediya programalarınnan hem enţiklopediyalarlan işlemäk, İnternet sayfalarında informaţiyayı aaramak.

vererlär kolaylık üüretmäk proţesinin taa geniş diferinţaţiyasına hem individualizaţiyasına.

katȇrlar üürenmäk proţesinä eni kantarlamak-notalamak strategiyalarını, angıları, bir taraftan, hızlandırȇr kantarlamak proţesini, öbür taraftan, yapȇr onu taa obyektiv; hemen belli eder, angı uurda bulunȇr üürenicilerin bilgileri, var mı problema, angı üürenicilerdä, üürenilän materialın angı payında.

yardım ederlär geliştirmää ayırı fikir kalitelerini: aklında tutmak, dikatlık, analitika vergilerini türlü kompyuter trenajorları, oyunnarı yardımınnan;

açȇrlar yol ek kaynaklara (üürenmäk kiyatlarından kaarä), angılarına üürenici var nicä danışsın diil sade üüredicinin yardımınnan, ama kendibaşına da.

Statyada sıralı kompyuter tehnologiyaların sade kimi kolaylıkları, ama onnar da açık gösterer, nekadar taa zengin, taa efektiv oldu üüretmäk proţesi kompyuter tehnologiyaların peydalanmasınnan.

Elena Födorovna KARAMİT, Komrat Devlet Universitetın masterantkası, Avdarma küüyün gagauz dilindä üürediciykası

 

 




Источник anasozu.com
311

İlgili statyalar

Başkan Tülü küüyün üüredicilerinä: „Herbir kalmış burada uşak – o küüyün gelecää ”

Gagauziyanın Başkanı İrina Vlah buluştu Tülü küüyün üüretmäk kurumnarın üüredicilerinnän. O  haberledi onnarı ne neetlenerär yapmaa kuvetlär soţial-ekonomika uurunda ki gençlerdä olsun kolaylık işlemää ana tarafında. Gagauziyanın üüretim uuru bitki yılların süresindä ilerledi. Bu uurda ii örnek gösterdi Tülü küüyün Saveliy Êkonomovun adına liţey. Birkaç yıl geeri zordu düşünmää, ani burada becereceklär korumaa liţey klaslarını, okadar ki üüredicilerin çalışkannıın yardımınnan bu üüsek bilgilerin vermesi için bölüm ilerledi. Çıkış: üürenicilerin kaliteli bilgi kabletmeri oldular üüretim merkezindä. NATALYA KRİSTEVA Gagauziya  üüretim bakannıın başı: “Elbetki, baş neet üüretim uurunda — o kaliteli bilgilär. Burada sa büük rolü oynêêrlar üüredicilär, bizim uzmannarımız. Sizin zaametiniz…

Video: ÖN DAVA – KALİTELİ ÜÜRETMÄK

Gagauziyanın  üüretim  bakanıı  2020-ci  2021-ci  üüretim  yılın başlankı  hem gimnaziya klasların çıkışlarını  açıkladılar. 5 üüretim kurumnarın administraţıyası, angıları  başka okulların arasında  en ii sayılȇrlar, ödülleri kablettilär. Nota okullara koyulȇr  başarılı  ilerlemäk için, kaavi  bilgileri  verän  için, kriteriyalara görä. İlk erdä  Komrat muniţıpiyasının  G.Gaydarjı  adına liţeyi  bulunȇr, ikincidä  — Avdarma küüyün Kazmalı  adına gimnaziyası  hem  Çadır  muniţıpiyasının Guboglo  adına  liţeyi.  Üçüncü  erdä  Komradın Eminesku  liţeyi. 4-cü hem 5-ci  erdä  iki liţey  bulunȇr.  Baranovski  adına hem  Yanakoglo  adına  Kopçak küüyündän. Источник grt.md

Hazır mı üürenmäk yılına Gagauziyanın okulları – açıkldı üüretim bakanı

Gagauziyanın okulları eni yıla hazırlanȇrlar. Nesoy işlär bununnan baalı kurumnarda geçiriler, avtonomiyanın üüretim bakanı Nataliya Kristeva «Dialog v studii» programasında GRT kanalında açıkladı. Gagauziya  üüretim bakannıın  uzmannarı herbir üürenmäk kurumuna giderlär dä kontrol ederlär, nesoy onnar eni üürenmäk yılına hazır, haberledi üüretim bakanı Natalya Kristeva. NATALYA KRİSTEVA Gagauziya üüretim bakanı: «Mai hepsi üürenmäk kurumnarı hazır uşakları kabletsinnär. Elbetki, ani kapital düzmäk işlerini onnarda yapmaa deyni büük kolaylıklarımız yoktu. Hererdä sade gözelletmäk işleri geçirildi. Tertiplendi odalar, boyandı hem kireçlendi». Ki geçirmää üürenmäk kurumnarında kapital düzmäk işlerini  lääzım regional hem Moldovanın merkez kuvetleri birleşsinär, maasuz programaları kabletsinnär hem giriştirsinnär, sayȇr üüretim bakanı.…

Bakannık Komiteti kayıl oldu Moldova Üüretim kodekdinä teklif edilän çoyu diişilmeklärlän

Bakannık komiteti açıkladı bakışını üüretim kodeksinä diişilmeklär için. Bu diişilmekleri teklif etti Moldova üüretim ministerlii. Moldova üüretim ministerlii yolladı Gagauziyaya Bakannık Komiteti baksın deyni  Üüretim kodeksinä diişilmeklär kanon proektini. Bakannık Komiteti kendi oturuşunda  açıkladı  kendi bakışını bu dokument için. “Bakannık Komiteti tutturȇr bu diişilmekleri. Kanona görä onnar yapılaceklar 18, 21, 48, 134 statylarına. Bitki yılların süresindä Bakannık Komiteti herzaman açıklardı, ani bu statyalara lääzım diişilmekleri yapmaa. Bu bölümnär baalı üüretim sferasında menecmentlan. Lääzım  baş funkţiyaları pay etmää”, — söledi Gagauziya üüretim bakanı  Natalya Kristeva. Üüretim bakanın laflarına görä diişilmeklerin listesindä var punktlar, angıları için çoktan  Bakannık Komiteti sölärdi. “Biz çoktan…

Gagauziyanın 8 okulu üürenicilär için notebook-ları kablettilär

Avtonomiyanın 8 üüretim kurumu 20 notebook kablettilär proektin çerçevesindä, angısını giriştirer Moldovada YMCA kurumu (Young Men’s Christian Association) barabar halklararası kompyüter yapan kompaniyasınnan. Moldovada YMCA kurumu (Genç insannar hristian asoţiaţiyası) barabar halklararası kompyüterlerı yapan  kurumunnan eni  proektä görä çalışmaa başladılar. Ona görä 5 bindän zeedä eni zamandaş kompyüterları Moldovanın  üüretim kurumnarına vereceklär. «Mutluyuz, ani  yakıştı  eni tehnikayı Gagauziyanın 8 üüretim kurumuna pay etmää. 160 notebook-tan zeedä  üüredicilär  kabledeceklär. Onnarın bütün paası  5 million leydän zeedä kurȇr», — açıkladı Dmitriy Roybu, Moldovada YMCA kurumun prezidenti. Gagauziyanın 8 üüretim kurumu 20 notebook  kablettilär informatika kabinetlerinä. » Bu  kompyüterlar  bizim uşaklar için. Onnar…