Gagauzluk bitti mi – gagauzlara deyni dünnää da bitecek, kararacek!

Gagauzluk bitti mi – gagauzlara deyni dünnää da bitecek, kararacek!

(“GAGAUZLUK: Kultura. Ruh. Adetlär”  folklor hem bilim ențiklopediyasına 10 yıl)

Gagauzluk bitti mi – gagauzlara deyni dünnää da bitecek, kararacek!

2010-cu yılda Gagauz kulturasını aaraştırma hem açıklama bilimi uurunda pek büük hem önemni bir iş oldu, tipardan çıktı gagauz kulturasının en zengin ențiklopediyası – “GAGAUZLUK: Kultura. Ruh. Adetlär” kiyadı, angısını hazırladı Akademik, poet, yazıcı, dramaturg, araştırmacı, folklorcu, rejisör, sţenarist, publiţist, çeviici, “Ana Sözü” gazetanın baş redaktoru, “Gagauzluk” cümne Birliin başı, Gagauz Milli Gimnanın avtoru Todur ZANET. Büün, paalı okuycularımız, Canabisinnän bu konuda konuşmamızı önünüzä süreriz.

Bay Todur, Valentin MOŞKOVun “Gagauzı Benderskogo Uezda (Etnografiçeskie oçerki i materialı)” kiyadından sora, sizin “GAGAUZLUK: Kultura. Ruh. Adetlär” kiyadınız gagauz folklorunu aaraştırmak bilimindä, son üz yılda, en önemni kiyadı oldu. Bölä bir kiyat hazırlamaa fikir neredän peydalandı?

Bu kiyada yolum pek uzun oldu. Lääzım sölemää, ani Valentin MOŞKOVdan kaarä gagauz folkloru aaraştırmasında derin izleri braktı başkası da, ölä nicä büük adamnarımız Nikolay BABOGLU hem Dionis TANASOGLU, bulgar aaraştırmacısı Atanas MANOV, poläk türkologu Vladimir ZAYÇKOVSKİ (Włodzimierz ZAJĄCZKOWSKİ) h.t.b.. Bän da, studentkana, büük bir bobinalı magnitofonnan, bana kalsa 20 kilalık bişeydi, gezärdim küüleri hem yazardım folkloru. Ani bölä bir kiyat hem taa da başka folklor kiyatlarını hazırlayacam hiç bir kerä düşünmäzdim da. Ama 2007-ci yılda büük bir avariyaya düştüm da bundan hepsi başladı.

O da nicä oldu?

Nicä avariyalar olêr – alatlamaktan. Ama bakmadaan ona, ani yaşamada bän hep nereyi sa alatlardım hem alatlêêrım, bu kerä benim kabaatım yoktu. Bän lääzımdı Kırım ayın (dekabri) 14-dä İstanbula uçayım, I-ci Türk Dünääsı Literatura Dergileri (Jurnalları) Kongresinä, angısını hazırladıydı hem büünkü günädän yaşadêr büük dostum hem türk dünnääsın aydını Yakup ÖMEROĞLU. Biletim da cebimdäydi. Ama bu gündän birkaç gün ileri uuradım Nikolay BABOGLUnun yanına, onun biraz iillii yoktu. Uuradım diktofonsuz hem fotoaparatsız. Beki işittiniz, o büük hem incä bir şakacıydı. O, aslı şakası olarak, başladı çok işleri bana annatmaa bizim sözdä bilim insannarı hem sözdä yazıcıları için. Birisi için dedi: “Geldi o tembel kız. Gezer odamın köşesindän köşesinä da baarêr: “Ya sostoyalasy! Ya sostoyalasy! – bän da dedim: Sostoyalasy, ananın körüü, sostoyalasy!” Öbürü için da dedi “Ondan yazıcı, nicä benim nestemdäm domkrat!” Belli ki, “nestä” lafın erinä lafın doorudan maanasını kullandı. Biz güldük da bän teklif ettim birkaç gün sora buluşalım da hepsini bunnarı diktofona yazayım. Annaştık cumaası, Kırım ayın (dekabri) 13-dä, buluşmaa. Sabaalen yollandım Canabisinä, ama unutmuştum fotaparadı da yoldan geeri döndüm. Aldım fotoaparadı da genä yolu çıktım. Moldova Devlet Universitetın yanında, Allahtan bezbelli, eşimi zorlan maşinadan indirdim. O da istärdi benimnän gelmää, zerä Nikolay BABOGLUya büük saygısı vardı, çok kerä onunnan buluştu hem evimizdä konakladı. Bän annardım, ani karım gelärsa, Nikolay İgnatyeviçlän lafımız olmayacek ölä, nicä beklärdim. Zorlan hem küsüylän indirdim karıyı maşinadan da yollandım ecelä karşı.

Ama burada bir incelik var. Hep o vakıtta bana telefon açtı başka bir insan da dedi, ani pek lääzım buluşalım. Birkaç sekund ikiliktä kalıp, saptım o yola, ani götürärdi Nikolay BABOGLUnun evinä. Taa ilk çatrakta, bir mikroavtobus, kırmızıya geçip, urdu maşinamın saa tarafına, orayı, neredä birkaç kıpım geeri oturardı eşim. Kendimä geldim, açan artık polițiya hem skorıy gelmiştilär.

Bilmeerim, nedän Allaa beni korudu, sapıdark bu yola? Bekim hızlılıımı yavaşatmaa deyni? Bekim bu kiyat hem taa sora hazırladıım kiyatlara deyni vakıdım olsun? Bekim “Gagauzlar hem gagauzluk” hem “Gagauz milli yortuları” bilim kinolarını çıkarayım deyni? Bilmeerim! Nicä ömürüm ileri dooru gideceydi, yollanaydım o öbür insannan buluşmaya? Onu da bilmeerim. Ama, bezbelli, Göktä Boba istedi beni durgutmaa da bu folklorculuk uuru yoluna heptän çevirmää, zerä ötää dooru işlär buna getirdi.

Ozaman İstanbula uçtunuz mu?

Uçamadım. Doktorlar brakmadılar, zerä iyelerim kırıktı hem belimdä da nesa vardı. Canım acıyêr, ani Nikolay BABOGLUylan da ozaman buluşamadım, çünkü iki aftadan sora onda insult oldu da birtaan adam ölä da doorulamadı.

Dönelim kiyadın hazırlamasına. Tekrar sorêrım – fikir neredän peydalandı?

Fikir benim diil hem kiyat ilktän hiç bölä düşünülmäzdi da. Saa olsun büük hem eski dostum Ali ŞAMİL Hüseyin Oğlu, Azerbaycan Milli Bilimnär Akademiyasının Folklor İnstitutun baş zaametçisi. O beni dolaştı da dedi: “Todur, hep okadar yatêrsın, al da hazırla bir “Gagauz Masalları” kiyadı, biz da onu, İnstitutumuz olarak, Bakuda yayınnayacez. Bän kayıl oldum. Annaştık kiyat kaç sayfa olacek hem kaç vakıtta yapılacek.

Lääzım urgulamaa, ani avariyadan sora bana zordu döşektän kalkmaa. Taa doorusu kendim kalkamardım, ama karım yardım edärdi oturayım, da birtaan, ötää dooru, kendim kalkardım hem gezärdim, hem maşinayı kullanırdım, hem oturudum, ama bütün gün yatmazdım, zerä genä yardımsız kalkamayaceydım.

Kiyadı hazırlarkana yardımcınız çok tu mu?

Yardımcılarım yanımdaydı hem canımdaydı. Belli ki, ayläm hem en yakınnarım. Canımda daymaların-daymalarında olan raametli malim Ekaterina İvanovna göklerdän bana kuvet verärdi – bunu pek islää duyardım! Onuştan kiyadın kabına onun patredini koydum. O patredä bakarsanız, onda hepsi var, neyä Gagauzluk deniler.

Gagauz dili uurunda en büük yardımcılarımdı anamnan-bobam. Nicä bän hep deerim: benim en büük bilim konsultantlarım. Bişéyi bilmäzdim mi, bir lafı annamázdım mı, hemen onnarı telefondan aarardım da açıklamalarını alardım. Lafetmemizi da diktofona yazardım, o yazılar şindi da bendä durêr.

En meraklı iş oldu ozaman, açan hazırladım “Gagauz yortuları” bölümünü da, alıp noutbuku, yollandım Kongaza. Kurdum masayı, bakaylan mamuyu yannaşık oturttum, masanın bir tarafında, kendim da, açıp noutbuu, oturdum onnara karşı. Koştum diktofonu da koydum önnerinä, ama noutbuun yanında. Mamu hemen sordu: “Bu ne?” Lääzım sölemää, ani mamu pek sakınêr kameralardan hem diktofonnardan, hemen başlêêr sıkılmaa hem utanmaa. Allaa prost etsin, ama ölä cuvap ettim: “Bu bişey, mamo, bu – kompyutorun edek akumulätoru”. Bana gelsä, o pek inanmadı, ama tezicik onu unuttu, zerä başladım yazılarımı okumaa, onnar da ikisi, sık-sık aralarında dartışıp, neylän sä kayıl olardılar, neleri sa doorudardılar.

Mamu şindi da gagauz dilindä hem kulturasında benim en büük bilim konsultantım. Saa olsun! Bakanın da topracıı ilin olsun, anêrız şindi. Belli ki, saa olsun karım da Olga Stepanovna, ani bukadar yıl benim yanımda, saburlan dayanarak, izmet eder gagauz kulturasına. Kiyatlarımı hazırlarkana da bana faydalı fikirleri hem nasaatları verer.

Örnek olarak, bu kiyatta neyi üzä çıkardınız, ani sizädän gagauzlarda kimsey açıklamadı?

Çok işleri, ama en önemnisi “Hastalıklar hem onnarın ilaçlaması” materiallarını. Ama benim işimi çok görän, sözdä bir bilim insanı, ani maamilä surat gagauz kulturasını aaraştırêr, ama halizdän, “hepsini bulgarlardan almışlar” maanalarına getireräk, kulturamızı yok eder, hemen bu fikirimi çaldı da kendi kiyatlarında, kaynaa vermedään, kullandı.

Annadıym kadar “Masal kiyadı” olmadı.

Neçin olmadı? Oldu, ama “GAGAUZLUK: Kultura. Ruh. Adetlär” kiyadın içindä, zerä Tanrı bölä düşünmüştü.

Bän topladım hepsi gagauz folklor kiyatlarını, ani nezaman sa çıktılar tipardan. Hepsini buldum! Da aaraştırmalarımı hem bilgilerimi koşup, işä başladım. Ama nesoy işä!

İlkin, dedim, okuyayım hepsini da en gözellerini seçeyim. Başladım okumaa, bakêrım, iş sade masallarlan bitmeyecek: legendalar var; fıkralar, porezennär, dastannar var; türkülärlän baladalar, maanilär var; adetlärlän hem sıralarlan ilgili türkülär var; dizmelär hem okumalar var; bilmecelär var; imeklär hem içkilär var; hayvannarın, kuşların, otların, aaçların adları var…

Şükür, ani kompyuter var. Çekettim hepsini ayırı-ayırı yazmaa, elemää hem sıraycasına dizmää. Kiyat – masal kiyadından bir incelemä kiyadına dönmää başladı. Vakıt su gibi akardı. Ali bey durmamayca aarardı hem sorardı nezaman kiyadı yollayacam. Bän sa, sansın düş içindä, hep işlärdim, elärdim, dizärdim. Geçti bir yıl, geçti – iki. Kiyat bitmeer. Bölüm aardına bölüm peydalanêr. Bir da bir sürü süümäk laflarınnan masallar hem fıkralar var. Onnarı ne yapacam?

Bir gün baktım: bölümnär 50 olmuş, süümäk laflarınnan masallar hem fıkralar da koca eri kaplêêr. Karı dedi: “Durgun, zerä bu iş sonsuzlaadan bitmeyecek!” Bakêrım kiyadın sayfaları bir bini geçti. Lääzım durgunmaa, ama durgunamêêrım – iş bilim monografiyasına döndü. Son-sonunda karar aldım iki tom yapmaa: birincisi – “GAGAUZLUK: Kultura. Ruh. Adetlär”, ikincisi da – “Süümäk laflarınnan gagauz folkloru”.

İki tom dediniz: ikincisi neredä çıktı?

Birerdä çıkmadı, zerä peydalandı türlü kösteklär. Söz gelişi, birinci kiyadın hazırlanmasınnan hem çıkmasınnan ilgili kösteklär da vardı. Ama, nicä yazıdım kiyadın başında, o kösteklär kuvedimi iki okadar, üç okadar, büüttülär da kiyadı çıkardım.

Demeli duşmannarınız da vardı?!

Onnar duşmanım diildilär, zerä onnar benim duşmannarım olsunnar deyni lääzımdı benin uurumda olsunnar. Bu laflar benim diil, ama pek beenerim kızıl derililerin bu laflarını.

Pek meraklı bir bakış. Bütünnä açıklaması o lafların nesoy?

Bütünnesi onun bölä: “Senin uurundan aşaa olan duşmannan düüşmä – ensärsän, gülümseyeräk deyeceklär, ani bir kuvetsizi ensedi. Duşmanını beslä, kendi uuruna, kendi kuvedinä kadar kaldır da ozaman düüş onunnan. Ensärsän, hodulluklan deyeceklär, ani kendisi gibi büük bir duşmanı ensedi”.

Onuştan yoktu vakıdım, şindi da yok hem hiç istämeerim da o palilärlän düüşmää hem onnara kuvedimnän vakıdımı harcamaa. Canım çekmeer boşuna vakıt kaybetmää, zerä sän onunu üzünä tükürersin, o da deer – Valkaneştä yaamur yaayêr.

Duşmannarı Allaa prost etsin, zerä kinniktän hem çok görmektän çıldırardılar. Ama yoktu naşey yapsınnar, çünkü kervan onnarsız ileri gidti, onnar da ölä salarak hem yalan gezdireräk yol boyunda kaldılar.

Gagauzluk bitti mi – gagauzlara deyni dünnää da bitecek, kararacek!

GAGAUZLUK: Kultura. Ruh. Adetlär” kiyadı bu ne – ențiklopediya mı, monografiya mı, disertațiya mı?

Deyecäm ölä: hem disertațiya, hem ențiklopediya, hem monografiya. En ilkin bu benim doktorluk disertațiyam. Ozamannar vardı zakon, ani bölä bir kiyat çıktıynan sana bilim doktoru gradını vererlär. Onuştan Ali ŞAMİL Hüseyin Oğlunun hem dünnää uurunda büük bilim adamı Akademik Mihay ÇİMPOYun teklifleriinä görä, kiyadı bilim uurunda hazırlamaa başladık.

Kiyadın bilim redaktoru hem ön yazısının “Gagauz türklerin halk yaratması” avtoru oldu raametli Prof. Dr. Hüseyn İSMAYILOV, Azerbaycan Milli Bilimnär Akdemiyasının Folklor İnstitutun direktoru. Bilim konsultantı oldu Ali ŞAMİL Hüseyin Oğlu, Azerbaycan Milli Bilimnär Akademiyasının Folklor İnstitutun baş zaametçisi. Reţenzentları oldular M.İ. CİMPOİ, Moldova Bilimnär Akdemiyasının akademii, Romıniyanın Akdemiyasının akademii; L. S. ÇİMPOEŞ, filologiya bilgilerindä doktor; D. E. NİKOGLO, istoriya bilgilerindä doktor.

GAGAUZLUK: Kultura. Ruh. Adetlär” kiyadı çıkarıldı Moldova Bilimnär Akdemiyasının Filologiya İnstitutun hem Azerbaycan Milli Bilimnär Akdemiyasının Folklor İnstitutun bilim Konsiliumnarın önünä da oradan, onnarın kararına görä, bilim kiyadı olarak basım için rekomendaţiyalar verildi.

Bu yaratmanın bilim kiyadı olduu için üç dildä (romınca, rusça, angliyca) Rezümelär yazıldı. Hepsi zakonca yapıldı da bilim kiyat çıktı, ama peydalanan kösteklerin beterinä, bän etiştirämedim filologiya bilgilerindä doktorluu kabletmää, zerä o günä kadar zakon genä diiştiydi artık. Ama hiç pişman olmêêrım buna, zerä kiyadın peydalanmasınnan gagauzlara hem dünnääya büük bir bilim izmeti yaptım.

Kiyadın ențiklopediya olduunu ilkin açıkladı Akademik Mihay ÇİMPOY, kiyadın “Ön sözü” erinä “Gagauz ențiklopediyası” yazısını yazıp, urguladı: “bütün parametralara görä var halizdän uygun bir enţilopediya”. Lääzım sölemää, ani 2011-ci yılında yapılan hem içinä 2010 yılında çıkan kiyatları da alan “Moldovada Halklararası kiyat sergisindä” bu kiyat “Yılın ențiklopediyası” tanındı hem bu uurda Diploma kabletti. Hep o yılın bu kiyada Moldova Yazıcılar Birliin premiyası verildi.

Monografiya olarak – bu haliz bir büük bilim monografiyası. Şindi herbiri, kimin kolayı var, çıkarêr uydurma kiyatçıkları da hemen onnara monografiya deer. Monografiya sa – bu temel bilim kiyadı, ani bir işi, deyecez folkloru, derindän aaraştırêr hem geniştän inceleer. Tekrarlêêrım: derindän aaraştırêr hem geniştän inceleer.

Bölä bir kiyadı çıkarmaa deyni para lääzım. Hem çok para! Onu neredän buldunuz?

Türkiyenin Türk İşbirlii hem Koordinaţiya Agenstvosundan. Biz hepsimiz onu taa çok TİKA olarak bileriz. Ama doorusunu lääzım sölemää: TİKAya sonunda danıştım. Azerbaycan Milli Bilimnär Akdemiyasının Folklor İnstitutu için 560 sayfalık bir kiyadı basmaa biraz harçlı işti. Onuştan onnar basamadılar. Danıştım Gagauziya öndercilerinä. Oradan da cuvap aldım, ani bölä iş için onnarda para yok.

Baş urdum TİKA Kişinev programaların Koordinatorluuna. Ozaman geçici koordinator Fazıl ERDOĞAN bey vardı. Annatım durumu. Adam tanıştı kiyatlan, taa doorusu onu bütünnä okudu da ondan sora Ankaraya olumnu bir yazı yazdı. Saa olsun, Canabisi da, saa olsunnar TİKA merkezindän insannar da, ani kayıl oldular kiyadın finansçılık uurunu üstlerinä almaa da kiyat dünnääyı gördü hem lääzımnı erlerä etişti.

Kiyat bilim kiyadı. Ona dayanarak gagauzlar için disertațiyalarını yapan kişilär oldu mı?

Sanêrım, ani şindän sora, sade Türkiyedä birkaç kişi var. Var öleleri dä, ani kiyadımı kullanêrlar, ama, kıskançlıktan mı, nedän, onu kaynak göstermeerlär. Ama bän bilerim, zerä, sopör olarak, onun içinä çok “minalar” koydum da hırsızlar o minalara sık-sık basêrlar.

Mina işi çok meraklı bir iş. Seftä işiderim. Taa derindän açıklayacenız mı?

Neyi? Minaları mı? Minalara onun için da mina deniler, ani saklılıkta bulunêrlar.

Folkloru aaraştırmaa zor mu?

Folkloru aaraştırmaa kolay diil: lääzım küüleri-kasabaları gezäsin, insannarı üürenäsin hem onnarlan tatlı dil bulasın, lääzım seni insan tanısın hem inansın da sana canını açsın. Hepsi her kerä türkü çalmaa yada bir masal annatmaa hazır diil, onnarı lääzım yavaşıcık buna getiräsin.

Aklıma gelmişkenä, sizä bir örnek. Bän institutta üürenärkenä beş yıl sokakları süpürdüm, dvornik işledim. Deyeceyniz: “Bununnan folklor aaraştırması arasında ne var?!” Varmış. 2016-cı yılda Eni Ütülü küyündä bizi bir insana, Mariya Ananyevna (İvanovna) ZABUNa (1932-ci yılın duuması) getirdilär. İnsan taman aul içini süpürärdi. Annatım ne iş için geldik. İnsan dedi: “Çocuum, yok vakıdım şindi masal annatmaa. Görmeersiniz mi işim var! Hiç tertipli da diilim!” Bän hemen dedim: “Verin bän süpüreyim. Siz tertiplenincä bän bu aulu süpürecäm!” İnsan gülümsedi, ama süpürgeyi uzattı. Canabisi hazırlanıncak, aul süpürülüydi. Bu da, bezbelli, insanın canını açtı da o duguylan annattı bizä birkaç masal, angılarını ozamadan yoktur işittiym. Onnarın birisi da “Padişah hem Lala yada Dahril hem Züfrem”. Görersiniz, folkloru aaraştırmasında bir sürü incä iş var. Bu da işin yarısı.

İşin ikinci yarısı da – onu dooru incelemää hem annamaa! Bu paalı! Bunun için dili islää bilecän hem annayacan, adetlerin hem sıraların inceliini duyacan, kullanılan lafların dooru maanasını annayacan. Sizä örnek: var bir gagauz türküsü “Urma, Yuvan, urma duşman”. Orada var ölä laflar “Kara da kannar, kardaşım Yuvan, indi kaşıma”. Nicä görersiniz burada “kaş” lafı var. Banadan hepsi aaraştırmacılar onu bölä kabledärdilär. Ama nicä var nicä kannar insin kaşına. Kaş var nicä patlasın, yarılsın, kanasın. Onuştan işin doorusu başka türlü çıktı.

Gagauz dilindä var laf “karşıma” – karı kulluunun duudurma organı, matka. Bunu bilärseniz, iş erli-erinä erleşer. Benim studentlik tefterimdä buldum bir türkü “Urma, be İvan”, angısını yazmıştım Kongaz küüyündä raametli Elena Georgievna TULBAdan (1932-ci yılın duumasıydı), neredä yazılı “Kara da kannar, kardaşım Yuvan, indi karşıma”. Lafın da açıklamasını yaptı benim paalı anacıym İvanna Dimitrievna. Bölä.

Yazık, ani kiyadı hazırlarkana karşı geldim biraz ayıp işlärlän dä. Bana deyni ayıp, onnara deyni, bekim, hiç ayıp diil! Kendilerinä bilim insannarı deyän kişilär, ani sovet vakıdında bu uurda “naukaların kandidatları” olmuşlar, folkloru aaraştırmak erinä Valentin MOŞKOVun hem başkasının kiyatlarından materialları alıp, doorudan kendi kiyatlarına aktarmışlar, kimär kerä kaynaa da göstermedään.

Bunnarı da neredän aldınız?

Neredän mi? Valentin MOŞKOVun yannışlıklarından. Biz hepsimiz insanız hem yanılêrız. Kimi erlerdä Canabisi da yanılmış. Deyecez “feslen” lafına o “naanä” maansını vermiş. Ondan alan bu örnää, o sözdä bilim insannarı, ölä da taşımışlar kiyatlarına, hiç doorutmadaan hem, bezbelli, bilmedään feslen lafın haliz maanasını.

Birkaç yıl geeri siz, “GAGAUZLUK” Cümne Birliin Başı olarak, Birliin azalarınnan hem başka insannarın yardımınnan büük bir folklor proektı başardınız – “Gagauzların kayıp olan dilinin hem kultura adetlerinin Moldovada korunması”. Onun için kısadan annadabilirsiniz mi?

Bu proekt pek büük proekttı, angısı yapıldı Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Büükelçililiklerin Kulturaları Koruma Fondun tarafından verilän Grandlan. Proektta, “GAGAUZLUK” Cümne Birliin azalarından hem çok-çok insannarın katılmasından kaarä, ortak olarak, pay aldılar Komrat regional istoriyası hem aaraştırma muzeyi, Komrat Mihail ÇAKİR adına kolec, Moldova Respublikasının etnografiya hem istoriya muzeyi, Komrat “D. SAVASTİN” resimcilik şkolası, “Pontos” basım evi hem “Ana Sözü” gazetası. Bir yılın içindä biz adım-adım gezdik hem taradık may hepsi gagauz küülerini Moldovada, Ukraynada hem Bulgariyada, buluştuk çok insannan hem videoya yazdık üzlärcä türkü, masal, maani, adetlär sıralarını hem folklordan taa çok işleri. Pek gözäl patretlär çıkardıл. Toplanmış materialları eledik hem seçtik da, hep o yılın içindä, toplam 1898 sayfa, renkli hem gözäl donaklanmış üç kiyat çıkardık. Herbir kiyat dört dildä (gagauzça, romınca, angliyca, rusça). Bu kiyatlar için ozaman Avdarma küüyün Dimitriy ÇELİNGİR teoretik liţeyin direktoru, şindi Avdarma küüyün istoriya muzeyin direktoru Elena KARAMİT ölä dedi: “Bölä kıvrak, kırnak, derin fikirli hem zengin kiyatlar gagauz istoriyasında, gagauz bilimindä yoktur çıktıı. Onnar daymalarda parlayaceklar hem kalaceklar, zerä bu kiyatlar – gagauz kulturasının altın fondu!”

Bän sa sade urgulayacam onu, ne bir kerä artık urguladıydım: “Bu kiyatları yaptı gagauz halkı gagauz halkı için! “GAGAUZLUK” Cümne Birlii sade aracı oldu gagauz halkın arasında kiyatları hazırlanmakta hem o kiyatları geeri gagauz halkına hem da bütün dünneyä vermektä!”

Sizin kiyadınızın adı da “GAGAUZLUK: Kultura. Ruh. Adetlär”, kurduunuz Cümne Birliin adı da “GAGAUZLUK”. Gagauzluk lafı sizin için ne?

GAGAUZLUK benim için herbir iş! Ana südündän, boba terindän, cömert topraktan, gagauz  adetlerimizdän hem sıralarımızdan taa kanımızın son damnasına kadar – bana deyni GAGAUZLUK. Gagauzda Gagauzluk var sa, yaşar sa, korunar sa – gagauzlar da yaşayacek. Gagauzluk bitti mi – gagauzlara deyni dünnää da bitecek, kararacek, sünecek!

Saa olun hem gagauz bilimi için, gagauzlar için hem bütün dünnääya kalıcı işlär için, sizä taa çok-çok başarılar dilerim.

Saa olunuz siz da, zaametiniz için. Hem GAGAUZLAA Saalık Allaa versin!

İntervyuyu yazdı Tatyana DRAGNEVA




Источник anasozu.com
190

İlgili statyalar

Gagauzluk bitti mi – gagauzlara deyni dünnää da bitecek, kararacek!

(“GAGAUZLUK: Kultura. Ruh. Adetlär”  folklor hem bilim ențiklopediyasına 10 yıl) 2010-cu yılda Gagauz kulturasını aaraştırma hem açıklama bilimi uurunda pek büük hem önemni bir iş oldu, tipardan çıktı gagauz kulturasının en zengin ențiklopediyası – “GAGAUZLUK: Kultura. Ruh. Adetlär” kiyadı, angısını hazırladı Akademik, poet, yazıcı, dramaturg, araştırmacı, folklorcu, rejisör, sţenarist, publiţist, çeviici, “Ana Sözü” gazetanın baş redaktoru, “Gagauzluk” cümne Birliin başı, Gagauz Milli Gimnanın avtoru Todur ZANET. Büün, paalı okuycularımız, Canabisinnän bu konuda konuşmamızı önünüzä süreriz. Bay Todur, Valentin MOŞKOVun “Gagauzı Benderskogo Uezda (Etnografiçeskie oçerki i materialı)” kiyadından sora, sizin “GAGAUZLUK: Kultura. Ruh. Adetlär” kiyadınız gagauz folklorunu aaraştırmak bilimindä, son üz…

Gagauzluk bitti mi – gagauzlara deyni dünnää da bitecek, kararacek!

(“GAGAUZLUK: Kultura. Ruh. Adetlär”  folklor hem bilim ențiklopediyasına 10 yıl) 2010-cu yılda Gagauz kulturasını aaraştırma hem açıklama bilimi uurunda pek büük hem önemni bir iş oldu, tipardan çıktı gagauz kulturasının en zengin ențiklopediyası – “GAGAUZLUK: Kultura. Ruh. Adetlär” kiyadı, angısını hazırladı Akademik, poet, yazıcı, dramaturg, araştırmacı, folklorcu, rejisör, sţenarist, publiţist, çeviici, “Ana Sözü” gazetanın baş redaktoru, “Gagauzluk” cümne Birliin başı, Gagauz Milli Gimnanın avtoru Todur ZANET. Büün, paalı okuycularımız, Canabisinnän bu konuda konuşmamızı önünüzä süreriz. Bay Todur, Valentin MOŞKOVun “Gagauzı Benderskogo Uezda (Etnografiçeskie oçerki i materialı)” kiyadından sora, sizin “GAGAUZLUK: Kultura. Ruh. Adetlär” kiyadınız gagauz folklorunu aaraştırmak bilimindä, son üz…

“Türk dünnääsının Ali Şamil Hocası” kiyadı çıktı

Bütün türk dünnääsının hem gagauzların büük dostu olan, Azebaycan bilim adamın, yazıcının hem gazetacının Ali ŞAMİLin, 75-cü duuma yılınnan ilgili olarak, “Türk dünnääsının Ali Şamil Hocası” bir kiyat çıktı. “Türk dünnääsının Ali Şamil Hocası” kiyadında toplu Ali ŞAMİL için bütün türk dünnääsından kendisinä dostluk hem sevgi yazıları, angılarını yazdılar bu paalı hem kıymetli insanı bilän insannar. Onnarın arasında gagauzlar da var. Yazılarda Ali ŞAMİLin insannıı, adamnıı hem hocalıı için tatlı laflardan kaarä, onun XX-ci yılın sonunda hem XXI yılın başında türk milletinin kalkınması için hem kurtuluşu için çalışmaları da annadılêr. Buyurun, okuyun, bu kiyatta er alan, Todur ZANETin Ali ŞAMİL…

Todur Zanet: bän yazêrım onu, neyi duyêrım, hem ölä, nicä duyêrım!

Poet, yazıcı, dramaturg, aaraştırmacı, folklorcu, rejisör, sţenarist, publiţist, çevirici. Gagauz Milli Gimnanın avtoru. 30-dan zeedä türkü peetlerini yazdı. Hazırladı hem çıkardı 10 kiyat, onnarın arasında peet toplumnarı, annatmak yazıları, pyesalar, bilim-aaraştırma enţiklopediyası, uşaklar hem şkola için kiyatlar. “Bucaan dalgasında” tele- hem radio programaların redaktoru olarak, “Teleradio Moldova” için gagauz dilindä 200-dän zeedä avtorluk programası hazırladı. “Ana Sözü” gazetanın baş redaktoru. Todur ZANETin 55-ci yıldönümünä karşı bizim korespondent lafetti bu pek talantlı hem cümneyä çalışmada kendi zaametini saymayan insannan onun yaşaması, yaratmaları hem ana dilimiz için. – Canabinizin yaratmaları pek çeşitli, ama, genä dä açıklayın, onnarın angıları maasuz hem özel duygularlan…

Todur Zanet: bän yazêrım onu, neyi duyêrım, hem ölä, nicä duyêrım!

Poet, yazıcı, dramaturg, aaraştırmacı, folklorcu, rejisör, sţenarist, publiţist, çevirici. Gagauz Milli Gimnanın avtoru. 30-dan zeedä türkü peetlerini yazdı. Hazırladı hem çıkardı 10 kiyat, onnarın arasında peet toplumnarı, annatmak yazıları, pyesalar, bilim-aaraştırma enţiklopediyası, uşaklar hem şkola için kiyatlar. “Bucaan dalgasında” tele- hem radio programaların redaktoru olarak, “Teleradio Moldova” için gagauz dilindä 200-dän zeedä avtorluk programası hazırladı. “Ana Sözü” gazetanın baş redaktoru. Todur ZANETin 55-ci yıldönümünä karşı bizim korespondent lafetti bu pek talantlı hem cümneyä çalışmada kendi zaametini saymayan insannan onun yaşaması, yaratmaları hem ana dilimiz için. – Canabinizin yaratmaları pek çeşitli, ama, genä dä açıklayın, onnarın angıları maasuz hem özel duygularlan…