Gagauziyanın daa çorbacılıında tuumnardan büüdülmüş fidancıkları pitomniyä dikerlär
Hepsi biler, ani bir fidan — saalıın sızıntısı. O her gün verer okadar kislorod, nekadar lääzım 30 kışıya. Daaların etişmemezliin sebebin beterinä Moldovada belli ediler havanın zihirlenmesi. Bu üzerä plana koydular devlettä ileri dooru zeedeletmää daaların plantaţiyalarını 15 proţendä kadar. Her yıl Gagauziyanın daa çorbacılıı diker 200 ektar daa. Şkolkaları büüderlär kendi pitomniindä.
Dikilmiş fidancıkların bir payını her yıl vererlär primariyalara eşilletmää deyni yaşamak erlerini, kalan payını da eni daaların dikmesinä.
“Biz bulunȇrız pitomniktä, angısı 20 ektar kaplȇȇr. Da o kullanılmȇȇr bütündän. Ekeriz o erdä, nekadar bizä lääzım. Büünkü vakıda Gagauziyaya deyni lääzım büütmää million şkolka türlü çeşitlerdä”, — annattı daa çorbacılıın uzmanı Viktor Bass.
Taa çok fidancıkların dikmesindä hem onnarın hazırlamasında çalışȇrlar karılar. İş zor bakmadaan, ani yardıma geler tehnika da, söleer brigadir. Ama nekadar da işleer insan, hem el etişmeer.
“Lääzım işçilär, ama gelerlär işlerlär birär ay, da giderlär. Şindi biz ekeriz şkolka kuş kirazını (Çerömuha), dün ektik kül fidanını. Sora insannar hazırladılar salkım fidancıklarını primariyalara deyni”, — açıkladı brigadir Sergey Kaşu.
Daa çorbacılıına diil çoktan aldılar eni tehnikayı, çünkü onsuz yapmaa çoyu işleri zor, ama nicä söleer traktorist, o da etmeer çorbacılıkta.
Korumaa deyni eni hem eski daaları lääzım birliktä toplanmaa. Nicä nışannȇrlar daacılar, diil hepsi bunu annȇȇr. Onnar aktiv güreşerlär kanona karşı fidannarın kesmesinnän, koyunnarın otlatmasınnan hem yangınnarlan, angılarını belli ederlär her yıl.
“Bizdä barabar ekologiyaylan hem poliţiya izmetlerinnän geçireriz gecä kontrolleri, çıkȇrız ozaman, açan geler signal. Belli ederiz insannarı, administrativ uurunda cezalanȇrlar onnar. İsteeriz ki olsun kanon uurunda taa büük cezalar, te onnara kim keser fidannarı kanona karşı. Zerä bizdä pek sık fidannarı keserlär, ama geeri biz onu büüdämeriz”, — söledi Komrat daa çorbacılıın uzmanı Nikolay Şukanov.
Evropa devletlerindä daalar kaplȇrlar 45 proţent. Moldovada bu sayı sadece 10 proţent bütün devlettä. Bu söleer onun için, ani straposferanın yok ak ceerleri. Bütündän Gagauziyada daa büümnerinnän kaplı 13 bin ektardan zeedä. Onnardan 10 bin ektar daa, kalanı pitomniklär, türlü daa kulturaları.
Источник grt.md
