“Gagauziyada 1946-1947 yıllarda aaçlık kurbannarını Anmak Günü”: Bilelim. Analım. Unutmayalım.

“Gagauziyada 1946-1947 yıllarda aaçlık kurbannarını Anmak Günü” çerçevesindä Canavar ayın (oktäbri) 16-da Avdarma küüyün istoriya muzeyindä oldu “Bilelim. Analım. Unutmayalım.” adlı bir sıra, neredä annadıldı o 1946-1947 yıllardakı kara günnär hem anıldı hepsi o insannar, ani bir kabaatsız kurban oldular amansız o aaçlaa. Bu sırada pay aldılar Avdarma küüyün primarı, primariya Sovetinin azaları hem primariya zaametçileri, Dimitri ÇELENGİR teoretik liţeyin direktoru hem üüredicileri, uşak başçanın başı hem terbiedicileri, muzeyin işçileri.
Sırayı açtı Avdarma küüyün istoriya muzeyin direktoru Elena KARAMİT laflarlan, angıları epigraf alınmıştı büük gagauz yazıcısının Dionis TANASOGLUnun “Uzun kervan” romanına – “Yok istoriya halksız, nicä da yok halk istoriyasız!” Bundan sora, açıklayıp o günkü sıranın konusunu, Canabisi teklif etti siiretmää Todur ZANETin “Aaçlık” peetinä bir video klip, neredä peeti okuyêr raametli büük artistımız hem rejisörumuz Saveliy KÖSÄ. Bu aar kliptan sora da bir minutluk saygı sussuzluunnan ayakta anıldı hepsi cannar, ani kurban oldular aaçlaa hem kabaatsız öldülär o zulumnu vakıtların kayaları içindä.
Elena KARAMİT annattı Avdarma küüyün hem muzeyin Aaçlıı unutmamaa deyni yapılan sıralar için, angıların birisi oldu Avdarma küüyün istoriya muzeyin kurucusunun İgnat KAZMALInın teklifinä görä yapılan “Gagauziyada 1946-1947 yıllarda olan aaçlıın 70-ci yıldönümünä “CAN ACISI” aaraştırma konkursu, angısında Gagauziyanın 13 küüyündän hem kasabasından 128 yaşlı insanın aaçlık için annatmaları toplandı (bak: http://anasozu.com/avdarma-kuuyunda-1946-1947-yillarda-olan-aacliin-kurbannarini-andilar/). 2017-ci yılın Kırım ayın (dekabri) 9-da, bu konkursun ödüllenmä sırasında da insannar ellerini kaldırdılar, ani “Gagauziyada 1946-1947 yıllarda aaçlık kurbannarını Anmak Günü” kurulsun, buyurup GHT deputatlarına Elena KARAMİTä hem Ekaterina JEKOVAya, Gagauziya Halk Topluşun deputatlarına, hazırlasınnar GHTya bu iş için zakoncasına danışmasyı. Eridir sölemää, ani bu iş için karar ilk denemedän GHTda geçämedi, sadecä yarım yıldan sora bu iş zar-zor oldu (bak: http://anasozu.com/aslisi-2017-ci-yilin-kucuk-ayin-fevral-27-da-istoriyamizin-taa-bit-kara-gunu/
hem http://anasozu.com/canavar-ayin-oktabri-19-zu-gagauziyada-1946-1947-yillarda-aaclik-kurbannarini-anmak-gunu-oldu/).
Sora söz verildi Avdarma küüyün istoriya muzeyin kurucusuna İgnat KAZMALIya, angısı kısadan annattı muzeyin kurulmasını, o zorlukları, ani muzey materiallarını toplamakta aaraştırmacıların önnerindä peydalandıydılar. Canabisi büük saygıylan şükür etti Avdarma primariyasının ozamankı sekretarinä İrina Stepanovna YANİOGLUya, ani yardımcı olmuş arhivlerdän 1946-1947 yıllarda ölennär için dokumentleri kabletmää hem hepsi avdarmalılara muzeyä yardımnarı için ayırıca saa olsunnar dedi.
İgnat KAZMALI söledi, ani Canavar ayın (oktäbri) 19-da aaçlık kurbannarını anmaa deyni, “Gagauziyada 1946-1947 yıllarda aaçlık kurbannarını Anmak Günü”nü kurmasını teklif etti 2017-ci yılın Kırım ayın (dekabri) 9-da akademik hem poet Todur ZANET, Avdarmadakı toplantıda. Zerä bu gündä Moldaviya SSRın Komunist Partiyasının Merkez Komitetınä hem Ministerliklär Sovetinä, ofițial olarak, etişti aaçlık için ilk yazı “Komrat rayonun aar durumnan ilgili Açıklama Kiyadı”, angısını yazdıydılar Komrat rayonunun RK KP (b) sekretari hem Komrat rayispolkomun predsedateli, hem neredä açıklanardı, ani gagauzların arasında aaçlık başladı.
“Bilelim. Analım. Unutmayalım.” adlı sırayı ilerledäk, Avdarma küüyün istoriya muzeyin direktoru Elena KARAMİT, tekrarlayıp Todur ZANETin “Aaçlık” (1986) peetindän sıracıkları
“Kim söleycek: kaç insanı
Başka hiç görmedi tarla?
Kaç uşacıyn annısını
Öpämedi yalpak ana?
Aala, canım, aala…”
teklif etti o günkü sıranın şannı musaafiri, Gagauz Millli Gimnanın avtoru, akademik hem poet Todur ZANET buyursun da okusun kendisinin “REKVİEM” poemasını, ani adanmış bir kabaatsız kırılan GAGAUZ Halkına. Nedän sora avtor, poemanın herbir bölümü için detalli açıklamalar yaparak, büük sancıylan hem acıylan okudu kendi yaratmasını.
Bu yaslı hem acılı sırayı kapatmadaan, Elena KARAMİT okudu insannara “CAN ACISI” aaraştırma konkursunda annadan Kazayak küüyüdän, ozaman 87 yaşındakı Elena İvanovna VARBANın sözlerini: “Allaa vermiş, kızım, kahırı daaya – daa kurumuş, taşlara vermiş kahırı – taşlar çatlamış, ama insan – dayanmış!”
“Bilelim. Analım. Unutmayalım.” adlı sıra sonunda Avdarma küüyün primarı Marina Danilovna KAPSAMUN candan-ürektän şükür etti hepsinä bu gözäl sıra için. Nedän sora da sırada pay alannar gittilär “Acı köşesinä – Avdarmanın 1946-1947 yıllarda aaçlık kurbannarın anmak Memorialına”, neredä taşlara çiçek koydular hem genä bir minutluk saygı sussuzluunnan saygı borcunu Aaçlık kurbannarına verdilär.
Dimu ERİBAKAN
Источник anasozu.com 11.08.2021