Çadırda Hederlez yortusunun kutlamak sırasında gagauzlar eski halk oyunnarını gösterdilär

Halk oyunnarı eveldän türk  halkların baş dinnemäk zanaatlarıydılar. Şindi sa az kaldı, kim biler nesoy onnarı oynamaa. Var gagauzlar, angıları koruttular dedelerinin adetlerini bu uurda, da vererlär becermeklerini genç evlatlarına. Bu uurun özellii için hem derinnii için üürendi Anna Altıyeva.

Herbir milletin kultura özelliinä girer oyunnar. Böleliklän eveldän kalmış dinnemäk vakıdını geçirmää oyunnarın başında, nereyä katılarmış küçüü-büü. Çünkü onnarın yardımınnan terbiedilärmiş bölä becermeklär nicä: kuvet, sabur, hızlılık, dooruluk, aslılık hem çemriklik.

Milli gagauz oyunnarını gösterdilär Çadır kasabasında Hederlez- 2022 yortusunda. Meraklandırdı hepsini “Uzun Eşek” yarayışı. Kurallara görä oyuncular iki takım kurȇrlar. Birileri lääzım iilip, biri-birlerinin bellerindän bir sıraya dizilsinnär. Kalanı  lääzım atlı pinsinnär, ama atlayarak.

“Aşık” oyunu motorikayı çalıştırêr. Burada 5 oyuncuya kadar diziler. Herbiri çalımnarını alsınnar lääzım, da bir atışta hepsi kemicekleri tutsunnar, toplasınnar, sora da tokatçaa atsınnar, kezlesinnär.

En büük dikatlıı musaafirlerdä çekti “Piliçik” oynusu. Burada 8-10 uşak bir çevereyä toplanıp, karşı-karşıya oturêrlar, bir ayakta, kalan pay alan, gezer basmaylan, ansızdan ayırıp, bir oturana koyêr, angısı esaba alıp, savaşêr etişmää atanını, ki onun erini kaplamasın.

Genç olannara deyni en meraklı oldu “Baaşış tekerlää”. Burada kuvet hem çemreklik büük rolü oynêêr. Sade en kaavileri tırmanabildilär dirään tepesinä, neredä tekerlek baaşışlarlan asılı.

“Filcan” oyunu zor, ama meraklı. İki olan dolu şaraplan filcannarlan fiçıda lääzım oynasınnar onu düşürmedään. Şarap diil lääzım ne taşsın, ne da dökülsün.

Hederlez 2022 yortusu gösterdi gagauzların milli oyunnarının deri maanalarını. Hep ölä gösterildi aklıyı çalıştıran oyun Kuran, kuvetleri belli edän Güreş yaraşması.

Dooru demiş uzmannar, ani herlim halkı tanımaya çalışarsadınız, ozaman esaba alınız, ne oyunnarı kullanêrlar onnarın uşakları. Böleliklän millet özellii herbirindä kurulêr kundaktan. Taa çoyu tabeetlär hem adetlär silinerlär, ama asirlärcä özellik herbir halkta korudulêr oyunnarda.




Источник grt.md
242

İlgili statyalar

Hederlez yortusunu Hederlez ayın (may) 6-sı erinä 5-dä baktılar

Hederlez ayın (may) 6-da gagauzlar bakıldı Hederlez yortusu, angısı “Canavar yortuları”nnan hem “Kasım” yortusunnan bilä, gagauzlarda sayılêr dedelerdän kalma en büük hem pek maanalı milli yortulardan birisi. Gagauziyada kuvettä bulunannar Hederlez yortusunu, nicä da her yılın, Çadır kasabasının  “At-prolin” tamazlık at fermasının ipodromunda baktılar. Ama bu yıl Hederlez ayın (may) 6-sı erinä 5-dä bu işi yaptılar. Kutlama yortusunun sırası büüktü, gözäldi, tantalalıydı hem da, belliki, becerikli gösteriylän Gagauziya Başkanın seçim kompaniyasına kullanmak yortusuydu. Yortu pek genişti: at yarışmalarından güreşlerädän, gagauz milli kuvet (“Güreş”, “Pelivan”, “Uzun eşek”) hem akıl oyunnarından (“Kuran”, “Aşık”) el ustaların srgilerinädän, gagauz milli imeklerindän beygirlerin nallamasınadan, kamçı patlatmaktan…

Gagauziyada lafediler herbir uurdan deputatların toplantısının geçirilmesi için

Gagauziya Halk Topluşun (GHT) deputatları açıkladılar bakışlarını Moldovada ȇkonomika durumu için. GHT deputatları Nikolay İvançuk, Sergey Çimpoeş hem Mihail Jelezoglo press — konferenţiyada açıkladılar belli edilmiş kolaylıkları ki yardım etmää bu uurlarda. Energetika, imäk mallarına hem izmetlerä paalar büüyerlär her gün. Bölä durumda Gagauziyanın kuvetleri lääzım birleşsinnär, da maasuz çözümneri işletsinnär. Sergey Çimpoeş:“Pek büük kuraklık bu yıl, da biz pek düşüneriz berekedin az olması için, nesoy mallar satılaceklar hem neredän çiftçilär paraları kazanaceklar”. Paraları lääzım erli bücettan aarttırmaa, nışannadı GHT deputatı Mihail Jelezoglo. Ama bu uurda meraları lääzım teklif etsin hem göstersin Gagauziyanın Bakannık komiteti. Mihail Jelezoglo: “Şindiki zamannnarda, açan…

Gagauziyada “Hederlez – 2023” yortusu geniştän kutlanıldı

Bu yıl Hederlez yortumuz genä Gagauziyaiyanın Çadır kasabasında pek büük tantanalıklan hem şenniklän kutlanıldı. Biraz taa yufkaca o bakıldı Valkaneş kasabalarında hem kimi küülerimizdä. Hederlez yortusunu kutlamaa deyni hazırlıklar yapıldı Çadır kasabasının “At-prolin” tamazlık at fermasının ipodromunda da Hederlez ayın 6-da hepsi şenniklär burada geçtilär. O günü bu yortuya gelän insannarın arasında vardılar Gagauziya Başkankası İrina VLAH, Gagauziya Halk Topluşu Başı Dimitriy KONSTANTİNOV, Çadır primarı Anatoliy TOPAL, Moldova kultura ministrusu Sergiu PRODAN, TİKA Kişinev programaların Koordinatoru Selda ÖZDENOĞLU, Moldovada bulunan büükelçilär, diplomatiya misiyaların temsilcileri hem taa başka çok musaafirlär. Adetä görä, Hederlezin baş sırası oldu “Altın At” at koşuları, angısının…

Gagauziya Bakannık Komiteti kabletti kultura uurunu ilerletmäk planının 2030-cü yılına kadar

Hederlez ayın 23-dä Gagauziya Bakannık Komitetinin oturuşunda kabledildi 2022-2030-cu yıllara Kultura uurununu ilerletmäk  programası. O kurulu birkaç strategiyadan Evropa standartlarına görä.   Kultura uurunda politika doorudulacek koşulların kurmasına hertaraftan, angıları kendi sırasında kuraceklar kultura hem ruh duygularını herkezindä ayırı-ayırı. Çünkü böleliklän sade gençlerdä peydalanêr havez korumaa kalmış halkından miraslarını. Gagauziyanın Kultura –Bakannıı kurdu 7 strategiya kanon temellerini zenginnetmäk için, korutmaa hem ilerletmää deyni kultura mirasını, nışannadı Marina Semönova. «Maasus halklarası kurumunnan bizim uzmannar barabar analizleri yaptılar birbuçuk yılın süresindä. Çünkü baş neet — kurmaa ilerletmäk strategiyasını, baş sorumnu oldu uzun sürelerä kurulmuş bakışlar kulturada  zenginnetmää», — söledi bakan. En uzun…

“Milletlerin zenginnii birliktä” geçti Tarakliyada

«Milletlerin zenginnii birliktä» 21-ci  festivali devlet uurunda 21 keret geçti   ceviz   ayın  17-dä  Tarakliya  kasabasında. Festivaldä   gösterildi  o halkların imekleri, adetleri  hem  kulturaları , angıları  yaşêrlar  Moldova   devletindä. Temayı  ilerleder, bizim korrespondentımız. Festivalin  çeketmesindä   gösterildi   her  bir  halkın   milli giimneri,halk  kollektivlerin oyunnarı,  koyuldu  çiçek  Ştefan cel  Mareanmak  taşına Tarakliya   kasabasının   meydanında. Festivaldä  var niceydı  görmää    her bir milletin   adetlerini , kulturasını   angıları  yaşêêr   Moldova  devletindä. Parkta   geçti   spektaklilär ,  halk  ansamblilerin  oyunnarı hem  sergilär. Festivalin   pay alannarı   nışannadılar,  ani  bölä  festivallär  neredä herkezi  var  nicä taa  yakın   tanışsın  başka  halkların  adetlerinnän,  yardım  eder  birliktä  olmaa ,  bakmadaan  ani  çok  halklar …